zondag 28 juni 2020

STAMGASTEN


archiefblog 2018 - 2019

De recorddroogte en het record aantal zonne-uren gaan de geschiedenisboeken in als de 'gele zomer'. 'Gele zomer' verwijst naar de massaal verdorde gazons. De echte diehards laat de hitte koud. Grappig is dat de stamgasten of het nu morgen, middag of avond is, ook op het terras allemaal hun vaste plaats aanhouden. 

Zo is de stamtafel voor de kaarters in de huiskamer standaard tussen 15.00 en 16.00 uur en tussen 19.00 en 20.00 uur gereserveerd. Het kan vriezen of dooien, regenen of zweten zijn: het kaarten vindt altijd doorgang. De tuinman drinkt 's avonds een wijntje voor de tv of een biertje op het terras met de Javaanse Jongens. 's Middags neemt hij een wit wijntje met de heren: Patron,  Mijnheer Demijne, Sjimmie (cola), Rijk (appelsapcognac) en Bassie. Met twee sherryglaasjes bewegend vraag ik aan de zuster wat ik zijn vriend Patron mag inschenken. Patron zwaait: 'Schenk maar iets lekkers in. Een of ander doorzichtig goedje, waar een pootje onder komt.' 'Jonge klare?' lach ik, waarmee ik 7Up bedoel. Van de zuster mag hij een halfje wit. Hij: 'Wel van mijn eigen voorraad, want dat is goeie!' Ik doe letterlijk water bij de wijn. Patron, een vinoloog, merkt niets van de aanleng: 'Mmm. Heerlijk, heeft een goede afdronk. Kun je wel proeven dat dit uit mijn eigen dure verzameling komt.'

vrijdag 26 juni 2020

RAAMVISITE


Een mini-enquête onder bewoners over beeldbellen, raamvisite en twee maanden zonder familie, zonder bezoek. Waarbij sommigen geen notie van tijd hebben en dus ook niet het besef hebben dat familie niet mag komen. We horen stellige stellingen: ' ... was gisteren nog hier! Ik ben toch niet gek!' Of: 'Mijn zoon komt elke dag.'

BEELDBELLEN

een uitkomst 
prima
wat bijzonder
emotioneel dat familie op het scherm live te zien is
met de hoorn bellen gaat net zo goed
he, kijk die foto beweegt
verbinding afkappen
hoe komen jullie aan die foto van mijn ...
ik zie niets
leuk!

RAAMVISITE

fijn dat je elkaar in de ogen kunt kijken
emotioneel om elkaar te zien
familie huilt, bewoner ook
zich drukker maken om de cadeautjes in de wacht slepen, dan het gesprek ('Niet vergeten dadelijk af te geven. Bel de zuster nu maar!')
Prettige ervaring, omdat er meer mensen tegelijk op bezoek mogen. 
Je bent erop voorbereid dat er glas tussen bezoek en bewoner zit
heel bijzonder dat bezoek speciaal voor jou die moeite neemt (zeker omdat ze maar kort mogen blijven)
moeilijk
niet eerlijk dat anderen twee personen op bezoek krijgen en ik maar een
beter iets dan niets
oké, het is zoals het is

ERNA

heel gelukkig
onrustig
emotioneel
traantjes wegpinken
opgewonden
blij met cadeautjes
cadeautjes naar de kamer brengen, of laten brengen (zelf gaan checken)
Heb ik bezoek gehad?
Ik heb helemaal geen telefoon, dus het kan helemaal niet dat ... mij gebeld heeft.
Van mij mag bezoek wegblijven. Veel rustiger zo.

De uitkomst van de steekproef is heel divers. Het is tevens ook een momentopname, want als we op een ander tijdstip vragen, valt het antwoord of negatiever of positiever uit. Of men is het vergeten. We houden het op de uitspraak van een laconieke bewoonster die ook neerslachtig kan zijn: ‘We hebben de oorlog meegemaakt, dit overleven we ook wel.' Laat de veerkrachtigheid van onze bewoners een voorbeeld voor ons allen zijn. Want als dochter van, krijg ik de indruk dat familie (uitzonderingen bevestigen de regel) er vaak meer moeite mee heeft dan vader of moeder, opa of oma.

Het is natuurlijk ook een compliment voor de PauwProfessionals die een echt thuis van het Zorghuis weten te maken.

KARAKTERTREKJES



Normaal gesproken zet ik het krijtbord in de mannenhoek. Voor de afwisseling plant ik het aan de dameskant, omdat daar al de meeste bewoners zitten. Dat scheelt een hoop gesjouw en gerol, zou je denken. De dames hebben echter nogal wat noten op hun zang, blijkt. Geen wit krijtje, maar met een groen of blauw moet ik op het bord kalken. Ze willen ook vettere letters. 

Fijn dat Bardotje mee wil doen. Eerst wil ze in het midden zitten, dan weer niet, dan links dan ... Ik zet haar graag neer waar ze wil. Na drie verhuisinkjes besluit ze toch dat ze weer terug wil naar haar eigen plaats. Wanneer ze daar goed en wel geïnstalleerd is, moet ze dringend plassen. Waarschijnlijk aangestoken door Grietje die tussendoor een bezoekje aan het kleinste huisje brengt. 'Plaats vergaan is opgestaan', zegt de nieuweling, maar dat pikt Grietje niet. Het blijft stuivertje verwisselen. Ik loop als een rondemiss heen en weer met het bord, zodat ook de zeer slechtzienden goed zicht hebben. Bardotje raadt elke keer weer een juiste letter, maar vindt toch dat ze extra punten moet krijgen- aan een puntentelling doen we helemaal niet. Toch krijgt ze een bonus. Letters is ook zo'n ding. Er zitten er 26 in het alfabet. Ik som ze geregeld op met een echo van bewoners. Toch doen steeds dezelfden er ellenlang over en dan nog kiezen ze een dubbele. Ook daar heb ik een foefje voor. Hoe simpel en gesmeerd loopt het dan in de mannenhoek.

Vooraf aan het raden mag iedereen zijn of haar meest opvallende karaktereigenschap aandragen. Het zijn tevens de woorden die de deelnemers met letters bij elkaar gaan sprokkelen. Dat werkt goed bij dementerenden. Deze keer worden sommige woorden niet geraden. Is het onoplettendheid of is de groep te groot en te divers? Wanneer Dingskes gedachten dreigen af te dwalen, zwaai ik naar haar. Zei wakker: 'Zwaaien, anders ga je naar de haaien!', Enfin, de gevonden karaktertrekjes plaatst iedereen bij de juiste personen en bij zichzelf. Volgens Dingske is dat voor haar: vinnig. Ik vind haar juist zo'n schatje.

maandag 22 juni 2020

ZOMERFESTIJN




Gedurende het corona-bezoekverbod verzacht ik als invalkracht activiteitenbegeleiding het 'leed' van de bewoners die van overheidswege hun familie moeten ontberen. Dankzij deze job had ik ook het voorrecht om pappi tijdens mijn aanwezigheid daar te zien. Mijn 'afscheid' valt rond mijn verjaardag en de aanvang van de zomer. Ik ga niet pathetisch doen en noem mijn 'afscheidsfeestje' en tevens verjaardag: zomerfestijn. 

Ons Door, 't Maggimaedje, JJ, Mutti, Grietje, de Witte Dame, Thoor, Mijnheer Demijne en Sjimmie krijgen op het vrolijk versierde terras een lei omgehangen - welkom, fijn dat je er bent op zijn Hawaiiaans. Rocky geeft de voorkeur aan de cowboyhoed die perfect bij haar past. Tante Poes kan helaas pas later aanschuiven. We proosten op mijn 58ste levensjaar met thee, koffie, cola en ananasvlaai. JJ: 'Nog nooit zo'n heerlijke abrikozenvlaai gegeten!' 

We omarmen het begin van de (tropische) zomer met zomerliedjes ('Hoe je zweette dat ben ik vergeten ...') op een zacht pitje vanwege drievoudig bezoek een eindje verderop. JJ bij Mexico: 'He, da's de zangeres zonder naam. Meegalmen!' Samen schmieren we: 'Mehehexiocooo. Sjimmie houdt de handen tegen de oren. Moi: 'Nog te hard?' Hij: 'Nee, vals. Maar ik mag je.' We halen herinneringen op aan vakanties en de altijd snikhete zomers van vroeger. De Witte Dame heeft de hele wereld gezien en JJ geeft aan een bereisd persoon te zijn; we hadden niet anders verwacht. Thoor woont nog steeds in een toeristenplaats en hoeft daardoor niet weg. Mutti laat het schelpenzand door haar hand glijden: 'Dit is echt he.' Op naar het geheugenspel: we gaan naar Zandvoort aan de Zee en we nemen mee: … de frituurpan, strandlaken, vrienden, zonnebrandolie om meisjes in te smeren en centen voor een ijsje. Natuurlijk bleef het arme snoezige Maggimaedje verplicht thuis om voor vader de korenschoven te binden. Zij: 'Hij paaide me door te zeggen dat ik de enige was die dat zo goed kon. Ik trapte daarin en kreeg geen cent. Wat unne aezel waas ik.' Ze heeft, net als Grietje, nog nooit de zon in de zee zien zakken. 

Tijd voor een cadeautje want: wie jarig is, trakteert. Het is heel toepasselijk een kabouterschildersezeltje met een blanco groen kaartje waar de bewoners zelf hun adagium op mogen zetten. Enkele teksten: ik mag je, begin de dag met een lach, gekke flap, kwats of kwast?, eigen naam vergezeld van  love you xxx, en geneet van ut laeve. 'Bedankt voor de gezelligheid, lieve mensen!' Ik draai Beppie voor de allerlaatste keer (als ab'er).



*voor onze fans: Spotify afspeellijst Zorghuis zon

Bekijk de bijbehorende foto's op Facebook Zorghuis Tegelen

GYMJUF

Mijn Pauwergirls!

Ongevraagd doen ALLE dames mee met de laatste les (wat men niet weet) van de gymjuf. Bardotje, Josje, TT, Frêle Freule, JJ, Tante Poes, de Witte Dame, Ons Door, Mutti, Buuf, Grietje, 't Maggimaedje kortstondig omdat ze duizelig is. Rocky kijkt toe. We herhalen alle oefeningen en stoeldansjes die we de afgelopen maanden geleerd en uitgevoerd hebben in het kort. Ik sta versteld over de vorderingen die we gemaakt hebben en dat iedereen in beweging is gebracht, zelfs bewoners waar ik dat van te voren nooit van had gedacht.

Als via een collega doorsijpelt dat dit mijn laatste les is, pikken juist deze bewoners het op en raken van streek. De Witte Dame geeft me een opgestoken duim: 'Je doet het zo. Ik ben net goed aan je gewend. Ik weet niet of dat met iemand anders weer gaat lukken.' Grietje schudt verdrietig het hoofd: 'Wat motte we zonger och.' Tante Poes: 'Ik wil niet dat je gaat. We hebben het zo gezellig samen.' Het voelt inderdaad als vrienden onder elkaar. Josje: 'Bij jou voel ik me op mijn gemak en durf ik mee te doen.' Bardotje: 'Door jou heb ik veel dikkere armen gekregen.' Buuf: 'Nou komt er niemand meer bij mij ballonvolleyen.' JJ: 'Jij hebt alle bewoners aan het bewegen gekregen en nu kakt dat in.' 

Moi: 'Kom, kom, mensen. Ik was de invalkracht.' Ik verzeker de bewoners dat inkakken aan de orde is en dat er naast mijn supercollega Lieke juist nog een vaste professionele bezigheidstherapeute wordt aangenomen: 'Het wordt nog beter dan het al was, want ik was invalkracht.' Ik vind het zelf ook jammer en het voelt alsof ik ze ietsiepietsie in de steek laat, maar helaas heb ik geen tweelingzus die voor me kan coveren. 

Sommige bewoners kennen me natuurlijk al door pappi, dus mijn aanwezigheid voelde vertrouwd. Bovendien droeg ik geen uniform en ben ik ook senior, wat verbondenheid schept. Gelukkig kan ik de bewoners waar ik zo verknocht aan ben, blijven zien, want ik wissel weliswaar van functie en baas, maar ga per direct met plezier als tekstschrijver aan de slag voor de nieuwe directie van het Zorghuis.

Het was fantastisch gedurende het corona-bezoekverbod onder andere tweemaal in de week te mogen gymmen met de bewoners. Ik heb er veel van opgestoken en ben er zelf ook fitter door geworden. Ha. De bewoners draag ik goede conditie over aan mijn 'nieuwe' collega: 'Veel plezier en van harte welkom.' 

woensdag 17 juni 2020

DE BENEN VAN BARDOTJE


De aan de rolstoel gekluisterde Bardotje wenkt me: 'Zeg, jij krijgt hier iedereen aan het lopen. Ik zou ook graag weer lopen. Dan kan ik zelf naar de weduwe.' Ze tilt haar rok omhoog en toont haar knieën waar wollen beschermers omheen zitten: 'Zie je die dikke knobbels aan mijn knieën? Als jij me helpt om die weg te trainen, kan ik dan weer lopen?' Moi: 'Ik denk dat u mij verwart met de fysiotherapeut. Ik ben de gymjuf. Maar misschien heb ik een oplossing. Zal ik er met de kaasschaaf langsgaan?' Bardotje geschrokken: 'Nee! Dat doet pijn!' Moi inbindend: 'Ik dacht leuk te zijn. Dat gaan we echt niet doen hoor! We gaan zo dadelijk gymnastieken en u doet mee.' Dat vindt ze leuk.

We doen spierversterkende handen- en armenoefeningen. Voordat ze commentaar gaat leveren, leg ik uit: 'Eerst de spiermassa van uw handen en armen opbouwen, zodat ze sterk genoeg zijn om de rollator te besturen.' Ze knikt instemmend. Vol goede moed doet ze alles mee. Geregeld loop ik van de een naar de andere dove of slechtziende gymnast om de oefening voor te doen. Wanneer ik Bardotjes buurvrouw instrueer zegt ze: 'Mooie benen heb je. Mag ik die lenen?'

Bardotje wil voelen of ze echt zo glad en zonder spataderen zijn. Dat mag. Zij: 'En je hebt ook zo'n smalle enkels. Echt mooie benen.' Waarop Mutti rap opdreunt: 'Schöne Beine hat die Kleine aber Brüste hat Sie keine.' 'Dat bedoel ik neet veur dich huur.' Dat zeie ze vruuger zoe'.

CONVERSEREN MET HEREN


Haas: 'Wievuul kuuj hes dich? Ik noem het getal zes en omdat ik zijn ongeloof zie, voeg ik eraan toe: 'Roodbonte.' Hij: 'Ik had er acht en miene pap had auk paerd, vaerkens en kiepe. Ben je weleens in Amerika geweest? Daar heeft een boer 9000 kuuj die allemaal met de hand gemolken worden. Blij dat ik dat niet meer hoef te doen.'

Zo komt JJ tijdens Ganz im weiss op Roy Black: 'Was die man niet uit zijn badkamerraam gevallen?' Moi: 'Hij wilde eigenlijk uit de kast komen, maar hij pakte de verkeerde klink.' Sjimmie met lichtelijk afgrijzen: 'Was hij homo bedoel je?' Ik gier het uit: 'Twintig jaar en langer geleden trok iedereen precies zo'n gezicht erbij. Daarom is hij ook gesprongen. Da's is heel erg.' Sjimmie later sip: 'Het was toch niet mijn schuld he, dat hij dood is. Want ik heb niks tegen homo's.' Moi: 'Nee, gekkie. Ik ook niet: het belangrijkste is dat je van elkaar houdt en lief voor elkaar bent. Bovendien was het helemaal niet Roy. Het was Rex. Zie je, zo ontstaat roddel en achterklap.'

De interieurverzorgster/inrichtster wil de kamer van Floris aan kant hebben. Ze kan hem daar nu niet gebruiken. 'Kom gezellig bij mij zitten', gebaar ik en schenk een kopje koffie voor hem in. Floris schuift gezellig aan en vertelt over paarden en horses. Als de bodem van zijn koffiekopje te zien is, zegt hij (alsof wij de hele dag lanterfanten in plaats van pezen): 'Jullie hebben lekker kletsen, maar ik heb nog van alles te doen.' 


Geregeld is Mijnheer Demijne zijn ontfutselde telefoon kwijt. We kunnen niet blijven zeggen dat de telefoon in reparatie is, dus verzint hij vanwege het zomerse warme weer zelf een reden. Mijnheer Demijne betast met gespreide handen zijn beide broekzakken. Verschrikt: 'Ik ben mijn telefoon kwijt.' 'Uw dochter heeft de telefoon meegenomen', leg ik geruststellend uit. Hij: 'Was die alweer kapot dan?' Moi: 'Yep, u had 'm weer gemold. Nu mag de telefoon even bij haar uitrusten. 'Mijnheer Demijne lachend: 'Da's een goeie. Dan is-tie op vakantie. Dat heeft-ie verdiend.'

dinsdag 16 juni 2020

BALLENKNIJPERS




Iedere deelnemer krijgt, twee tennisballen in de handen gedrukt. Een uur lang is de helft van de bewoners: ballenknijper, ballenvanger, ballenroller en (gehakt)ballendraaier. De ballenjongens houden toevallig net pauze. Jaja. De eenvoudige, doch effectieve hand- en armoefeningen worden serieus en humorvol uitgevoerd. Het is met recht een geslaagde fit & fun. De laatste oefening is de eigen ballen in de korf werpen. En wie kan dat as de beste? Ons 'klein dingske', de korfbalster. 

De oefeningen zijn geïnspireerd op de beweegvideo 37 van Thuis in beweging (door o.a. Marian Schijf) en door de joeksmadam/gymjuf aangevuld en aangepast aan het niveau van onze bewoners, zodat iedereen mee kon doen. En dat deden TT, Buuf, Bardotje, de Frêle Freule, Josje, Mijnheer Demijne, 't Maggimaedje, Grietje, Mutti, Ons Door en De Witte Dame met veel plezier. De laatste oefening is de eigen ballen in de korf werpen. Opgeruimd staat netjes!


De bewonersfoto's vind je 17 juni 2020 op Facebook Zorghuis Tegelen



maandag 15 juni 2020

OPWARMERTJE


Bij aanvang van mijn dienst, soms ervoor, klop ik bij de ietwat verlegen Buuf aan. Ondanks mijn mondkapje (en handschoenen) herkent Buuf me. Ze heeft al schik als ze ziet dat ik een opgeblazen ballon bij me heb. 'Oeh, daar maak ik tiet veur vreej', wrijft ze zich verheugend in de handen. 

Zij zit op de bank en ik neem plaats achter de salontafel die fungeert als net. De anthurium in pot zet ik buiten het speelveld. Na twee minuten moet haar vestje uit. Zij, elke keer: 'Hier is het altijd zo koud, mer as geej d'r ziet heb ik ut altied werm wah. Ik snap nie waor dat an ligt.' Het vestje gaat uit en Buuf gebruikt al haar kracht om zo hard mogelijk tegen de ballon te meppen. Ze voelt zich jong en wil erbij gaan staan. Ze moet van mij blijven zitten; geen valpartij door wankele benen tijdens mijn activiteit. Zij vriendelijk, doch dwingend: 'Je hoeft me niet te sparen. Geef 'm maar een mep. Ik kan wat hebben hoor!'

Na een minuut of zeven, merk ik dat ze moe wordt. Moi: 'Zullen we alvast kort de kruislingse gymoefeningen doornemen?' Dat vindt ze fijn, want ze zit altijd in de knoop met diagonale breintrainers. Ze vraagt hoe laat de gym begint. 'Om 11 uur', deel ik mee. 'As ik dan mar nie slop', twijfelt ze. Moi: 'Ik kom vooraf sowieso met de koffie en vijf minuten voor aanvang kan ik u ophalen. Buuf: 'Kom meej mar haole. Altied leuk as ge langskomt.' De ballon houdt ze vast: daar speelt ze over de dag verdeeld van de ene in de andere hand mee. Ik leg de gebreide plaid over haar heen en glip tussen de half openstaande deur de gang op. Daar staat Josje (te luistervinken): 'Gaan we gym doen? Ik doe mee!'

vrijdag 12 juni 2020

SYMBOLIEK


Mijnheer X is verdrietig of in paniek. Elke vijf minuten is hij zijn telefoon kwijt. De telefoon is niet kwijt. De telefoon is bewust in beslag genomen, omdat hij de godganse dag en gedurende de nacht zijn enige kind belt. Volgens eigen zeggen, belt hij eenmaal per week. De verzorgsters en zijn dochter weten beter.

Ik herken het van pappi. Hij had tijden waarin hij zijn fiets om de vijf minuten kwijt was. Zijn tourgazelle had hij al een jaar of zes geleden verkocht. In leven had hij meerdere fietsen versleten en deze fiets was niet bijzonderder dan de anderen. De fiets betekende vrijheid. Zonder fiets kon hij nergens naar toe. Zonder fiets was hij gedoemd op de plek te blijven waar hij 'opgesloten' zat. 

De telefoon van mijnheer X vertegenwoordigt de band met zijn enige kind. Zonder telefoon is hij van zijn dochter afgesneden. Dat gevoel maakt hem onrustig. Ook is hij bezorgd om haar omdat ze niet bereikbaar is. Het gaat zo al weken. Toen pappi mateloos begon te bellen en zijn telefoon zogenaamd kapot ging, was de telefoon na anderhalve week uit zijn gedachten verbannen. Bij mijnheer X duurt dit al bijna twee maanden. Hij: 'Mag ik je hand vasthouden? Ik heb even steun nodig.' Mijnheer zoekt verbinding. Gelukkig heb ik in deze coronatijd altijd wegwerphandschoenen in mijn zak. Hij mag vertellen wat hem dwarszit en ik luister. Het helpt voor die morgen. 

Een tweede keer is hij zodanig in paniek ('De telefoon zit altijd in mijn linkerbroekzak, maar nu is hij echt weg.') dat hij me vraagt om zijn kamer te checken: 'De zusters vertellen allemaal wat anders. Ik geloof ze niet meer. Goddorie.' Ik neem de trap, hij de lift. Hij loopt zijn kamer binnen, ik blijf op de drempel staan. Hij wijst geagiteerd naar het tv-meubel: 'Hier, hier, stond de telefoon net nog. Ze hebben 'm goddorie gewoon gestolen!' Ik laat het gevoel even bij hem bezinken. Hij: Wat vind jij ervan?' Moi meelevend kijkend: 'Het spijt me dat ik het u moet te vertellen, maar er zit een beetje de sleet op uw geheugen.' Hij accepteert het nogal laconiek: 'Oh, is het dat.' Mijnheer doet zijn kamer op slot en drukt op het liftknopje. Verbazingwekkend, dit had ik niet verwacht. Moi: 'Ik neem de trap.' Nadat hij voor de tweede keer gecheckt heeft of hij zijn kamerdeur op slot heeft gedraaid, zwaait hij vriendelijk: 'Oke! Enne bedankt he!'

Een derde keer bel ik zijn dochter voor uitleg. Ik verwacht dat het eenzelfde verhaal is als bij pappi: pap belt te vaak. Door de telefoon weg te nemen, hoop je de prikkel te stoppen. Ze vindt het niet echt fijn dat ik bel: 'Dat is niet de afspraak. Er zou niet naar mij gebeld worden. Ik kan er niet tegen dat hij zo is.' Ik verontschuldig me en vertel dat ik haar begrijp: 'Wil je toch even hallo zeggen.' Natuurlijk wil ze dat kort. Dat hij zijn dochter gesproken heeft, helpt niet. Hij constateert: 'Ik doe haar verdriet als ik zo ben.' Na vijf minuten vraagt hij weer naar zijn telefoon. Dat hij zojuist zijn dochter aan de lijn had, kan hij zich niet herinneren. Het idee om een goedkoop prepaidtoestelletje voor hem aan te schaffen waarop zijn dochter op het antwoordapparaat een lief tekstje voor pap inspreekt, zodat hij tijdens paniekaanvallen haar stem hoort, zal niet werken.

PRAATJESMAKERS


Bewoners vertellen aan de hand van meezingers sterke staaltjes uit hun jeugd.

28 graden en klam. Het is te benauwd voor de geplande gym in de huiskamer. TT en Bardotje willen na hun Tour du Jour toch naar hun zitplaats. Mutti, een stralend Maggimaedje  net terug van de kapster gaat mooi zitten wezen, Grietje met geknipte teennagels, Sjimmie ('Ik wil niet met de fysiotherapeut mee. Ik blijf gezellig hier zitten.'), Mijnheer Demijne, Floris, Tante Poes, Ons Door en Thoor volgen me naar buiten. 

Een tig-tal bewoners, waaronder de Witte Dame en Mini-me, bevinden zich in de wellnessruimte voor een haar- en voetbehandeling. Mijn hand beweegt over de klaargelegde kaartjes op het tafeltje voor: PraatjesMakers. De bewoner zegt 'Stop!' bij het kleurige stapeltje naar keuze. De kaartjes zijn voor de show, want de vragen verzin ik zelf bij de liedjes. Maar dat ze iets moeten aangeven, houdt de bewoners bij de les. 



We praten over mottenballen. Prompt komt Dorus met twee motten. We halen herinneringen op aan dagtochtjes met de fiets. Grietje en Mutti moeten elkaar destijds in Kaldenkirchen gekruist hebben. Max van Praag belt tweemaal met zijn fietsbel. Mijnheer Demijne en ’t Maggimaedje zwijmelen weg bij hun favoriete jaargetijde: als de lente komt ... (Tulpen uit Amsterdam). Na 'In wat voor een huis woonde u?' bouwt Heintje ein Schloss. Floris verhaalt over cowboys en loeit: Ouwe Taaie. 

Iedereen mag omstebeurt zijn of haar praatje kwijt over (koffie)molens (daarbij die molen), verkering (daar bij de waterkant en Greetje uit de Polder), (kerk)orgels (daar is de orgelman) enzovoorts. Een windvlaag. 'Net als op het strand', zegt Tante Poes: Anneke Gronloh (Paradiso) weet er alles van. Ons Door doet een handendansje van de gym na - dat heeft de gymjuf er goed ingedrild. Met de handen in de lucht en na elk themarondje van-voor-naar-achter-van-links-naar-rechts in de stoel, doen we onbewust toch aan beweging. Gezelligheid kent geen tijd. We hebben nog precies twee minuten, voordat de soep wordt  opgeschept. Floris blijft op het terras zitten en nuttigt de maaltijd heerlijk buiten. 


Bekijk de video op Facebook Zorghuis Tegelen 13 juni

MONDKAPJE




Toen we mondkapjes gingen dragen, vroegen bewoners waarom we dat deden en waarom zij er geen op hoefden. Het dragen van een (niet-medisch) mondkapje zorgt niet zozeer voor bescherming van de persoon die ze draagt, maar draagt bij aan de bescherming van de mensen om hen heen; zeker in een beroep waar je niet altijd kunt voldoen aan anderhalve meter afstand houden. Het dragen van een mondkapje zorgt ervoor dat mocht een medewerker/bezoeker onverhoopt toch besmet zijn, het virus zich niet of minder makkelijk verspreid. Wat we ze niet aan de neus hangen (anders wordt het te ingewikkeld) is dat een mondkapje belemmert dat je aan je neus zit. Zodra je vinger naar je neus gaat, botst het immers tegen het mondkapje. Zo raak je er steeds meer van bewust dat je niet aan je neus moet zitten.

Op de vraag waarom een mondkapje voor hen niets toevoegt, kunnen we meedelen dat de bewoners als een gezellig groot gezin samenleven. Zolang het virus buiten de deur blijft, is men onderling veilig. Wat altijd en voor iedereen belangrijk is, is geregeld minstens 20 seconden je handen wassen met water en zeep.   
      . 
Ondanks de uitleg willen Bardotje en Grietje ook een mondkapje. Wij: 'Het is geen pretje hoor de hele dag zo'n mondkapje voor je toet. Plus het is echt onnodig voor u.' Later die week gaat Grietje met haar dochter voor controle naar VieCuri. Bij thuiskomst vraag ik: 'En was de specialist tevreden over u?' Haar opgetogen antwoord is niet dat de specialist haar gezondheid roemde, maar: 'Ik mocht ook een mondkapje op! Net als jullie!' Alsof het een statussymbool is.

Gezichtsherkenning is nog zo'n frappant iets. Je zou verwachten dat bewoners moeite hebben met herkenning, de mimiek missen of een mondkapje een eng masker vinden, maar niets van dat alles.

woensdag 10 juni 2020

NAMASTÉ


Bij binnenkomst wordt er al aan mijn jas getrokken: 'Gaan we gymmen?' 'Doen we yoga?' Eerst volleyballon met de verlegen Buuf en kort de gymoefeningen doornemen (ze is altijd in de war met links en rechts), het koffierondje, de gymnasten verzamelen, de geluidsbox halen en je. Zelfs de Javaanse jongens komen in de kring erbij. 't Maggimaedje en Thoor gaan als een schattig stelletje verder aan de legpuzzel.

Josje, ons Door, Grietje, TT, Mijnheer Demijne, Sjimmie, de Witte Dame, Tante Poes (die om al mijn grapjes lacht), Buuf, een tevreden JJ ('Dit is fysio.') en Mutti doen de warming up op mambo's. Als de gewrichten soepel zijn, ontspannen we mentaal met stoelyoga. We eindigen met uitrekken zoals je 's morgens voor het opstaan doet, een zelfknuffel en wiegen op Doris Day. Vanuit namasté kunnen we zo als brave kindertjes op de knieën voor het tafelgebed. Iedereen lacht en denkt dat het een grapje is, gaat zitten en vouwt de handen. Tijdens het opdienen van de soep mag Doris Day doorzingen. Wel zo gezellig zo'n achtergrondmuziekje tijdens het middageten.

Mutti krijgt raamvisite van haar enige zoon. Haar huisgenoten buiken met gestrekte benen uit. Wie wakker is of wordt, mag mee doen aan een mini-enquête over raamvisite, familiebezoek en beeldbellen. Het krijtbord wordt uit de kelder gehaald. In de mannenhoek verzamelt het ochtendgroepje plus Floris (paard, Karel, paard, Karel, paard ...) zich voor Lingo. De hersens worden gepijnigd bij het raden van ulevel, zebravink, fauteuil, asperge, Harold, pendule, zomerzon, kwats (stopwoordje van Mutti), tuintje, boeket, tandem en fluitketel. Het laatste woord is: avondeten. Een seintje dat mijn dienst erop zit en de bewoners aan kunnen schuiven voor de broodmaaltijd. Ze weten van geen ophouden. Het is inderdaad weer oergezellig met al die kwante opmerkingen. 'Nog eentje. Het eten staat nog niet op tafel', roepen ze collectief. Het allerlaatste woord is: bonus. Op voorwaarde dat ik overmorgen weer kom, laten ze me gaan. Ik schakel de mannenmuziek op de Ipad over naar de Duitse verzamel cd op de stereo set. Gauw weg voordat oorwurm Ganz im weiss door mijn hoofd blijft zingen.

maandag 8 juni 2020

KUNSTMEST


Pappi's hosta's hebben we op het terras van het Zorghuis laten staan. De bewoners genieten er zo van. Wel heb ik het potje kunstmest meegenomen; je weet maar nooit of iemand denkt dat de korreltjes muisjes voor op een beschuitje zijn. De Witte Dame giet de hosta's sinds zijn overlijden. Zij: 'Ze staan er prachtig bij, maar eigenlijk is het tijd voor wat voeding.' Moi: 'Laat ik dat nou toevallig bij me hebben.' Ik draai het deksel eraf en schud een hoeveelheid korrels in mijn hand. Tegelijkertijd glijdt er een 'mooi' suikerhartje uit. Pappi wist dat we goed voor zijn planten zouden zorgen. Typisch iets voor hem om zo'n hartverwarmend berichtje achter te laten. 


zaterdag 6 juni 2020

BETERWETERS


Een uurtje voor etenstijd geven drie bewoners tegelijk aan dat ze trek hebben. Uit het paarse taalboek doen we: voedselvragen. Wat is een ...?  Morellen zijn krets zoor dat kun je aan de gezichten aflezen. Een saucijs is een worst of worstenbroodje. Een zure bom is een komkommer, nee een augurk, nee een granaat. Een bokkenpootje  is twee lagen biscuit met amandelschaafsel erop en crème ertussen waarvan de uiteinden in chocolade worden gedipt. Onze wandelende Winkler Princes JJ betwist dat bokkenpootjes uit de supermarkt zo mogen heten. De bewoners krijgen geregeld een bokkenpootje bij de thee, maar ze denken dat het een vis is. Het refereert aan bokking, omdat we het net over een maatje (da's je beste vriend) hadden. Als ik aangeef dat ik het nostalgische koekje bij de thee in het vervolg zelf opeet, weten ze ineens weer wat een bokkenpootje is.Gevulde heren zijn mannen die flink ingeladen hebben tijdens de maaltijd. De mannen denken daar met veelzeggende blikken anders over. Bij kadetjes zie ik de recentelijk overleden Cornelia Hopsasa iemand gezellig op de kont klatsjen. Wat grutten (graan mengsel van boekweit en haver dat op de molen verbrijzeld is) zijn, is de oude generatie vergeten. Schande! Wanneer ik 'iene miene mutte tien pond grutten' opdreun, kunnen ze het aftelversje wel afmaken: tien pond kaas, iene miene mutte ... Mutti: '... en ik ben mien eige baas!Over alles wordt gekabeljauwd eh gebakkeleid. Maakt hongerig waers of is het de weersomslag? Weken van zonneschijn  van de een op de andere regen.  We scheppen de soep 5 minuten eerder op. 




vrijdag 5 juni 2020

BRUIN CAFÉ


Tafelzeil eraf, persjes erop. Grietje, de Witte Dame, Mijnheer Demijne, Buuf, Bardotje, Thoor, ons Door, Tante Poes, Josje, Mutti, Tante Leen en JJ schuiven aan voor een middagje zingen en swingen met de Joeksmadam. 't Maggimaedje,  Haas, Ciska, Sjimmie en TT doen vanuit de luie stoel met de (dikke) benen en (pijne) tenen omhoog mee. Voordat we met het bruin café beginnen, nemen we eerst de PauwPraat door. Nadat alle nieuwtjes zijn besproken, zakken we met Vader Abraham af naar het kleine café aan de haven. Vanuit de haven varen we de hele wereld rond: van schlagers tot country*, van texmex tot evergreens en van Jordaan tot dialect. De bewoners hebben steeds de keuze uit 2 liedjes waarbij er op de maat wordt gevingerdrumd door Mijnheer Demijne, ons Door en Tante Leen. Mutti hoeft geen bladtekst voor de Duitse en Nederlandse liedjes: ze stoeldanst, zingt ze woord voor woord mee en is scheutig met kushandjes. Josje declameert elke liedjestekst hardop. Niemand stoort zich daaraan, omdat deze einzelganger het ontiegelijk naar de zin heeft. Ze overstemt de zachtjes voor zich uit zingende bescheiden Buuf die dat volgens mij juist prettig vindt, en ons Door heeft ein-de-lijk de uptempo dialectliedjes in haar hart heeft gesloten.

*Op John Denvers 'Take me home country roads' speelden we luchtgitaar, terwijl we refereerden aan de gezellige muzikale optredens van Tante Leens dochter(s). Hoe toepasselijk blijkt helaas enkele dagen later. Op 6 juni overleed Tante Leen; weer iemand van de oude garde die we heel erg gaan missen.


De bijbehorende foto is te zien op: Facebook Zorghuis Tegelen 6 juni 2020

dinsdag 2 juni 2020

PLAATJES DRAAIEN


De hele bubs geniet buiten in de schaduw van de zonnewarmte. De medewerkers hebben overleg op het terras. De bewoners blijven ongeduldig vragen: 'Wanneer ga je plaatjes draaien?' Zachtjes de muziek is geen optie met slechthorenden. Moi: 'We moeten wachten tot het overleg afgelopen is. Maar jullie kunnen vast verzoekjes aanvragen.' Dat is niet tegen dovemansoren gezegd. 

Rocky wil U2. Ik beloof haar dat we dat een keertje samendoen. Zij: 'Kunnen we meteen iets afspreken? Ik vind het leuk als jij er bent: we liggen elkaar.' JJ komt altijd met ingewikkelde opzoekvragen en desinformatie. Nu zoekt ze een Scandinavische zangeres van weleer met een zware stem met een W in de naam. Het is elke keer weer een uitdaging. Google biedt uitkomst: de Zweedse Zarah Leander. Die bedoelt ze niet. Via Zarah kom ik wel uit bij de Duitse singer-songwriter Lale Anderson bekend van Die blaue Nacht am Hafen. JJ: 'Ja! Dat is ze. Heb je ook dat nummer van Nicole? Niet ein bisschen Friede, maar iets met leise.' Grietje: 'Leise rieselt der Schnee.' Ze zingt haar favoriete kerstliedje over een ster.

Mutti tangoot al bij de naam Gerhard Wendland (Tanze mit mir in den Morgen) en vraagt om Catherina Valente. Op Itsy bitsy teenie weene Honolulu strand Bikini swingt en zingt ze. De Witte Dame zingt voluit mee met Jurgen Marcus' Ein Festival der Liebe. De drie mannen hebben geen speciale voorkeur: 'Helemaal onze stijl wat je draait.' Sjimmie: 'Draai toch maar Quando, quando voor me.' Mutti en ik spelen luchtgitaar op Matilda van 'mister Calypso' Harry Belafonte. Mutti meer mandoline. JJ: 'Ik zou wel willen fluiten maar dat is onmogelijk met een kunstgebit.' Ik haal herinneringen op aan gitaarspelen op een tennisracket samen met mijn broer. Mutti maakt het kierewietgebaar: 'Ik heb veel getennist, maar niet zo.' De associatie met kermis en de nummers I do I do I do (Rocky roept: 'Ab bah!'), Dansez maintenant (Dave), en Come let's dance (the Cats) voelen de bewoners niet, maar de nummers worden wel meegezongen. Lustig ist das Zigeunerleben, is het helemaal voor Tante Poes. Gek genoeg vragen de dames om een ander soort songs dan die op de mannenlijst, terwijl die altijd favoriet is. Het is het ritme, denk ik. Laot de zon in dien hert zet de boel op het eind op stelten. En onze vaste afsluiter Geneet van ut laeve blijkt ook het lievelingsnummer van Ciska. Op de zomerse playlist verder Hello Mary Lou, Marina, Borriquito en Gigi L'amoroso; Mijnheer Demijne weet dankzij zijn Italiaanse schoonzoon dat het liedje gaat over zwerver Gigi.

Het is alweer kwart over vijf en ik moet de boel nog opruimen, terwijl mijn dienst er om 17.00 uur op zit. Als de sfeer zo gezellig is, is het moeilijk opbreken. De plots stilvallende muziek voelt dan zo abrupt. Sjimmie en JJ pakken me bij mijn armen: 'Je mag niet gaan, hoor.' Moi: 'Thuis wacht mijn lieve vriend met het eten.' Mijnheer Demijne en Tante Poes: 'Vooruit dan, maar alleen als je morgen terugkomt. Moi: 'Overmorgen ben ik er weer.' Mijnheer Demijne: 'Dan doen we de koorrepetitie gezellig in de zaal, want dan regent het.' Grietje: 'Ik hoor jullie daar vaker over maar wat is dat?' Moi grinnikend: 'En u bent zelf koorlid van de Vrolijke Nood!' Grietje is daar niets van bekend, maar: 'Ik kom!' Moi: 'En ik ga nu echt naar huis!' Er wordt nog geopperd dat ik mag blijven slapen. De zuster redt me door iedereen te verzamelen voor de avondmaaltijd. In mijn voorbij zwaaien roept de hele bubs grappig in koor: 'Tot morgen!'


SPA


De spa is geopend onder de grote parasol. Een vilten watermeloen, cactus en exotische bloemen als aankleding, tropische cocktails met zonnepluutje tegen de dorst, en smetteloos witte handdoeken en washandjes voor elk apart maken de beleving compleet. Bewoners hebben de keuze tussen een masker, een voetenbad en een gezichts-, hoofd-, hand-, of voetenmassage. Ciska wil wel een verkoelend masker. Ze krijgt een roze hoofdband om en een verkwikkend groene thee masker gedoneerd door mijn eigen schoonheidsspecialiste. Tegen puffende bewoners zegt ze: 'Ik heb het niet warm. Ik heb een verkoelend masker op.' Ik doe er een hoofdmassage bij. Zij: 'Dat zal wel duur zijn.' Ik vertel haar dat het bij de volpensionprijs zit inbegrepen. Ze laat heerlijk met zich sollen en geniet.

't Maggimaedje hangt al lui achterover in een tuinstoel: 'Doe mij maar alles.' Verlegen: 'Als dat mag alsjeblieft.' Moi vriendelijk met mijn ogen knijpend: 'Natuurlijk.' Zij: 'Wanneer ik in slaap val, maak je me dan wel wakker, want dit wil ik niet missen. Zalig! En ook wil ik zo'n krullendraaierij op het hoofd.' Ze doelt op de hoofdmassage van Ciska. Tante Poes volgt de verrichtingen van de 'schoonheidsspecialiste' op de voet, maar vindt het veel te warm voor gedoe. De zenklanken op de achtergrond geven haar verkoeling. Mutti hoeft geen masker, zij is knap van zichzelf, lacht ze in haar vuistje. Rocky steekt een sigaretje op en Thoor puzzelt. 

De Witte Dame wil een lauw voetenbad. Wanneer ik er soda in sprenkel, giechelt ze: 'Heb je geen bruisbollen? Soda is wel heel ouderwets.' Net als 't Maggimaedje heeft ze super lange teennagels. Knippen, verzeker ik hen is echt een klusje voor de pedicure. De nagels van de Witte Dame zijn al rond gegroeid. Moi: 'Het doet me denken aan misvormde ingebonden voetjes. Chinese concubines met zulke nagels aan hun lotusvoetjes krijgen aan het einde van de dag een massage met kleine houten hamertjes. Ik denk dat het kloppen de voeten gevoelloos moeten maken, zodat ze de voortdurende pijn niet voelen.' Na de voetmassage en het incrèmen kan de Witte Dame niet anders dan toegeven dat ze fluweelzachte voeten heeft. 

Ons Door was haar afspraak vergeten. Ik haal haar op uit de huiskamer voor een handmassage en doe meteen een handleessessie: 'U wordt gezond oud.' Zij: 'Dat ben ik al.' Moi: 'Helaas zie ik geen prins op het witte paard meer voorbijrijden.' Ze kan er mee lachen: 'Oeh nee, laat maar gauw.' De spa was even een gedoe met handschoenen en wasgoed verwisselen en desinfectans, maar de happy feet, faces, & hands maken het helemaal goed.

De bijbehorende foto's zijn te bewonderen op Zorghuis Tegelen 4 juni 2020

EEN BALLONNETJE


Een ballon, een ballon, een ballonnetje. Een ballonnetje dat danst in de wind. 28 graden buiten. Binnen voelt het met een mondkapje op en handschoenen aan ongeveer hetzelfde. Gymnastiek is te inspannend. Zittende bewoners zijn op kamertemperatuur en vinden dat heerlijk. TT en de Frêle Freule zijn in voor ballonvolleybal. Goed idee. Dat verplaatst meteen wat lucht. De Witte Dame helpt vooraf mee de ballonnen op te blazen. Ons Door laat de ballon zweven. TT kraait van de pret en geeft de ballon regelmatig een pootje. Zo leuk en ze weet van geen ophouden; ik stel korte sets voor met langere pauzes ertussen. Dat vindt ze prima. Sjimmie en ik volleyballen met een wat kleinere gele ballon. Mutti: 'Ik heb in mijn jonge jaren voor een heel leven gevolleyd.' Mijnheer Demijne die vanwege zijn knieën niet mee wil doen - 'Het is zitvolleyballon. U hoeft slechts uw armen en handen te gebruiken' - besluit om toch mee te doen en ... zijn onderstel te gebruiken. Tante Leen heeft er na een set tabak van: 'Ik wieg wel mee met de muziek, da's ook bewegen.' Grietjes prestaties worden onderbroken (Zij: 'Verdorie.') door de 'taxi' die haar komt halen voor een controleafspraak in het ziekenhuis. Een vrolijke competitieve Buuf en ik meppen er flink op los in haar kamer. De Frêle Freule doet na het volleyballonnen een poging om de ballon zolang mogelijk omhoog te houden. Als we de tijd hadden geklokt en een officiële aanvraag hadden ingediend, was ze wis en waarachtig in het Guinness Book of Records opgenomen. Ze mag net als haar huisgenoten de ballon houden. Wanneer ik later in de middag bij Buuf check, speelt ook zij weer met de ballon.

maandag 1 juni 2020

WOORDZOEKERS


Zomerse meidagen. Thoor, achterovergeleund in een tuinstoel en de rollator gebruikend als voetenbankje streept in een puzzelboekje. Moi: 'Ik zie dat u geen bepaalde voorkeur voor een bepaalde puzzel heeft?' Hij grinnikend: 'Als het te ingewikkeld is, sla ik de bladzijde gewoon om.' Hij is pas net binnen, maar het lijkt me een heerlijke man. Rocky paft een sigaretje.

Onder de schaduw van de parasol zitten JJ, Mijnheer Demijne, Ciska, de Witte Dame, Tante Poes, Grietje, 't Maggimaedje en Tante Leen gezellig bijeen.

Tante Leen vindt het spel niet meer leuk als ze na drie keer raden geen prijs heeft. Wanneer de f van fuif op het bord wordt gekalkt, roept ze: 'Giraf.' Een dier raden is veel leuker.' Prima. JJ hierop inhakend: 'Mogen we de olifant raden?' Moi: 'U heeft het woord nu al verklapt. Nu hoeven we het niet meer te raden.' Zij grinnikend: 'Oh ja.'

Bij 'Mag ik van u een letter?' poeht Ciska-Ik-ben-een-beetje-moe telkens: 'Daar moet ik eerst eens over nadenken.' Ze neemt er de tijd voor. Op een gegeven moment moet ze binnen vijf seconden antwoorden, zo schiet het niet op. Ciska heeft een lijzige cabareteske stem en een olijke toet. Zou ze in een klucht op het toneel staan, dan kreeg ze de hele zaal plat. Na de zoveelste 'Daar moet ik eerst eens over nadenken' en de lange pauze die ze ervoor uittrekt met soms nog even opstaan en boven haar stoel blijven hangen, roepen de deelnemers de zin hardop mee. We krijgen allemaal de slappe lach. Maar ... Ciska geeft goede letters aan. Zij content: 'Kijk eens aan.' 

Ondanks dat ze bij elke beurt uitleg krijgt, is woord raden voor Grietje ongrijpbaar. Het thema 'jarig' zet haar op het verkeerde been. Wanneer er een letter wordt gevraagd, zegt ze: 'Hartelijk Gefeliciteerd.' Op goedbedoeld commentaar van de deelnemers, sputtert ze tegen: 'Iets anders zeg je toch niet als iemand jarig is? Punt uit!'

De Witte Dame wil meermaals voor haar beurt het woord zeggen: 'Ik weet het al.' 'Ssssst',  wordt er geroepen. Ze zit op het puntje van haar stoel, als de deelnemer voor haar een goede letter heeft. Gelukkig zoeken we niet zalig kerstfeest of krokodil. 'Echt niet?' zegt de verbaasde Mijnheer Demijne. Fier noemt de Witte Dame het woord, maar ze zit ernaast. Het maakt niet uit, want er zijn geen straf- of bonuspunten te verdelen. Zij vlast al op het volgende woord.

De geraden woorden nodigen uit tot zingen en belevenissen vertellen over vroeger. Bij 'geboortejaar' noemen alle deelnemers vlot hun geboortedag, maand en geboortejaar. 'Hoeveel zijn alle getallen bij elkaar opgeteld?' grap ik.Tante Leen is de grande dame van het stel en de Witte Dame het piepkuiken. De jarige woehoet op die term. 'Slagroom hoort ook bij verjaardag', zegt ze steeds vrolijker wordend. 'Dat was vast en zeker niet voor een kinderfeestje knipoog ik. 'Woehoe',  gaat ze weer schalks de hoogte in. Tante Leen: 'Ik heb kramp in de kaken van het lachen. Kenne we dur neet van oet scheije?' Op dat moment verschijnt de gastvrouw in de deuropening: 'De hamburgers staan al op tafel.' Het is bijna half zes, ik had al thuis kunnen zijn.

Themawoorden:

5 JARIG  FEEST  VLAAI  TAART HOERA
6 BALLON  ZINGEN  
8 SLINGERS KNALFUIF KAARSJES  LEEFTIJD SLAGROOM
9 FEESTHOED UITBLAZEN PROFICIAT
11 UITNODIGING
10 CADEAUTJES
12 GEBOORTEJAAR

De bijbehorende foto's zijn te zien op Facebook Zorghuis Tegelen 1 juni 2020