TWEEDE JEUGD

Leeftijd is slechts een getal, wordt er gezegd. Daarom draai ik het op mijn 61ste verjaardag om. Vanaf vandaag begin ik aan mijn tweede jeugd. Hallo 16!

DE OBSERVATOR

 

De regen striemt tegen de ruiten. De rolstoelen en rollators voor buitengebruik staan werkeloos onder de trap. Wie niet wegmoet, blijft binnen. Bij mijn binnenkomst twijfel ik of de kwieke portier die mij verwelkomt een bezoeker of een bewoner is. Het blijkt de eergister binnengebrachte nieuwkomer die me ziet worstelen met regenpak en volle tas. Hij zwaait de tochtdeur open en vraagt vriendelijk en beleefd: ‘Heeft u hulp nodig?’ ‘Lief dat u het aanbiedt, maar het lukt wel’, sla ik zijn aanbod vriendelijk af.

Wat gedraal. Ik, olijk toelichtend: ‘Ik ben het niet gewend dat we over een hulpvaardige portier beschikken.’ Hij glimlacht guitig, knikt en loopt naar de eeuwelinge van wie hij het eigen dorpsdialect herkent. Gemoedelijk neemt hij op de brede leuning van haar relaxfauteuil naast haar plaats. De eeuwelinge draagt een mitella. ‘Als u niet bij het theeglas kunt, kan ik het aangeven’, biedt hij attent aan. Hier is iemand op zoek naar een bijbaantje.

Uit mijn nat pak geworsteld, begroet ik de bewoners in de zaal. Het praatje gaat over het grandioze uitstapje en over het weer. De nieuwkomer zit inmiddels naast François in bordeauxrode pullover met een glas bessensap in de hand. Ertegenover Margrietje in citroengele jumper gestoken, nippend aan een glas zoete sinas. De gastdame vraagt de opmerkzame nieuwkomer wat hij wil drinken. Hij dubt. ‘Zal ik u een glaasje appelsap inschenken?’ vraagt de gastdame. Hij blijkt een scherp observator en antwoordt: ‘Ja, lekker … want dat kleurt mooi bij mijn bruine trui!’

uit de Pauwserie

LATTEN OP JE OUDE DAG

 

Lia en Jos zijn al decennia aan elkaar verknocht. Sinds zijn pensionering doet het kinderloze echtpaar alles samen. Tot Jos door een ziekte wordt getroffen en voortaan aangewezen is op hulp. Natuurlijk neemt Lia die zorgtaak op zich, je hebt elkaar immers trouw beloofd in ziekte en voorspoed. Ze heeft er een dagtaak aan, doet het met liefde, maar het trekt door de jaren heen een zware wissel op haar gezondheid en hun relatie. Als Jos’ ziekte verergert en hij steeds meer claimgedrag vertoont, kan Lia ook niet meer de deur uit.

Sinds een tijdje bewoont het echtpaar twee naast elkaar gelegen studio’s bij ons. Jos heeft intussen ook ’s nachts meer zorg nodig, en zo krijgt Lia voldoende nachtrust. In de ochtend als haar echtgenoot wordt verzorgd, haalt Lia (ongemerkt voor hem) met een gerust hart haar hart op in de omringende natuur of doet ze een rondje dorp. Door de hervonden 'vrijheid' zit Lia weer lekker in haar vel. De rest van de dag genieten de twee van samenzijn in de eigen woonkamer en als ze behoefte hebben aan gezelschap in een van de gezamenlijke huiskamers of de coffee corner. 'Samen apart' is echt een uitkomst voor dit echtpaar: het biedt hen de gelegenheid om verliefd op elkaar te blijven. Ze grappen weleens: ‘Nooit gedacht dat wij onze oude dag zouden 'latten' en dat dit zo goed zou voelen.’

Uit de serie HARTVERWARMERS voor Warm Hart Zorghuizen

BRUGGETJE

Ik mocht een foto van hem maken, vanwege privacy is hij voor publicatie toch onthoofd.

Na een verjaardagsfeestje lopen Pop en ik langs de Maasoever naar huis. Het is rond negenen en konijnen en bruggenroutelopers zijn er oververtegenwoordigd. Het lijkt wel zomervakantie. Waarschijnlijker is dat de zwoele hitte de mensen uit hun warme huizen drijft. Ik kom een oude bekende van toen ik bij het Limburgs Museum werkte tegen. Mijn collega's en ik namen altijd de tijd voor de allenige vlotte prater. Ik ben benieuwd hoe het met hem gaat: zijn fiets heeft hij ingeruild voor een rollator. Zijn naam ben ik vergeten, hij de mijne ook. Ik noem mijn naam. Hij grinnikend refererend aan zijn rollator: 'Noem mij maar Max.' [Verstappen]. De nu tachtiger is nog steeds een vrijgezellige ouwehoer. Hij zal het van zijn vader geërfd hebben die toevallig vroeger onze SRV-man was. Nah, de heer - net als pappi met kammetje, bril en ballpoint in het borstzakje gestoken - woont sinds kort in een zorgcentrum waar ik tot voor kort geregeld voor mijn werk kwam. 

Pop vindt het prima dat 'Max' nogal uitweidt; het is 26 graden en ze heeft prachtig uitzicht op de konijnen. De oude heer verhaalt schuddebuikend en het drinkgebaar makend, dat hij nog steeds van tapdansen houdt. Hij: 'Ik kom nog geregeld in ontspanningslokalen om te schaken. Knipoog, knipoog. Moi: 'Ja, ik vat 'm.' Daarna gaat hij steevast naar een kapelletje om twee Harry Bordon liedjes (Marieke en 't Kapelke) en een Limburgse evergreen te zingen. 'Alleen als er niemand is, zing ik', zegt hij. Ik weet dat de man bij een smartlappenkoor zong. Het verwondert me dat niemand het mag horen. Hij lachend: 'Ik zing alleen nog voor Maria en mijn moeder zaliger. Dan herkennen ze me straks in de hemel.' 

Inmiddels herken ik wandelaars die het rondje brug (circa 50 minuten) er al op hebben zitten. Ik rond het gesprek waar geen einde aan gaat komen, af. We nemen hartelijk afscheid met een tot ziens!

LANGSTLEVENDE

1.1927 - 6.2023 eindelijk thuis

J.J. hield van rood en roze en van azalea's die ze cyclamen noemde.

Thuis is waar je hart is. Het zorghuis waar J.J. tegen haar zin werd geplaatst, heeft ze nooit als thuis kunnen beschouwen. Thuis was naar gelang haar gevoel daar waar ze als kind een liefhebbende mama had of de plek waar ze als getrouwde vrouw en moeder een eigen leven leidde. Altijd bleef die drang naar huis, de plek waar je jezelf kunt zijn en waar je op je gemak bent. 

De verzorgsters waren lief. Toch kon ze niet aarden en zo ze werd mijn cliënte. Bij onze allereerste ontmoeting was er die instant herkenning. Het was alsof we elkaar al eeuwen kenden. Ze memoreerde geregeld dat we van hetzelvenjde waren. Tot in details wist ik wat ze fijn vond en wat niet. Zij bracht me terug naar mijn jeugd in het Zuiden en ik bracht haar vaak via reminiscentie naar huis: de enige wens die ze had op weg naar het einde. 

Eigenlijk gaven we elkaar een reprise. Door haar geboorteplaats en -jaar (identiek aan die van mijn ouders) kon ik me goed inleven in haar geschiedenis en herbeleefde ik mijn ervaringen. Ze hield niet van drukte en gekkigheid (maar wat hebben we lol gehad en gelachen) en overdreven doen (als was in mijn handen tijdens de massages die niet lang genoeg konden duren), en ze was erg op zichzelf, maar wanneer ze me voor haar dochter aanzag die ze niet had, waren we close. Ze kon heel ondeugend doen en heel deugdzaam zijn, maar nooit gelaten. In haar ogen begreep ik de situatie als geen ander. Je kunt de eenzaamheid niet wegnemen, maar je kunt iemand wel de aandacht en het gevoel geven dat iemand begrepen wordt. Ik nam haar serieus en dat voelde ze.

Veilig en vertrouwd op haar eigen kamer ontstonden er machtig mooie gesprekken en activiteiten. Ze kon helemaal opgaan in het moment, met de zintuigen uit het hier gericht op wat was geweest, maar wat voor haar als nu voelde. Ik heb bijna een boekwerkje vol over haar en onze tijd samen geschreven, zoals die avond over een loper voor de hemelpoort. En dat ze doorzette om ouder te worden dan haar zus. Als ze daarover weleens inzat, zei ik dat, mocht het misgaan we haar getal zouden afronden naar boven. 'Jij weet overal raad mee en een antwoord op. Dat steunt me', zei ze dan.

Haar geestestoestand en uiteindelijk ook haar fysieke gezondheid verpestten haar laatste levensjaren. Het was vallen en niet meer opstaan, maar sjravele. De veronderstelde grijze muis deed ons menigmaal versteld staan. Toen ze onbereikbaar werd, kon ik niet anders dan haar loslaten. Het was een bijzondere mooie tijd met J.J. en daar ben ik haar en de schatten van zorgmedewerkers dankbaar voor. Als de luxewagen, zoals we het ons zo vaak voorgesteld hebben voorrijdt, wacht haar mama haar vast al op bij de hemelpoort.

FEEL THE FIFTIES

 

Bij het Feel the 50s festival moeten de voetjes van de vloer. Vanuit de ons omringende landen komen de geheel in vijftiger jaren stijl opgetutte 'jivers', veelal senioren. Bezoekers kunnen (vooraf) les krijgen van een van de dansleraren of leden van de uit Duitsland en Nederland aanwezige dansscholen. Ik kies voor twee 75-plussers met elastieke benen die me alle hoeken van de dansvloer laten zien. Beide heren vertellen dat deze manier van dansen die meer op gymnastiek lijkt, tot op hoge leeftijd beoefend kan worden. De vele YouTube filmpjes bevestigen dat. Deze senior had op beide dagen veel plezier, maar voelde zich daarna meer in haar sixties dan in the fifties.