Langs het tuinpad van ...

 

de bedwelmende geur van de lathyrus nog net als vroeger

... mijn grootouders. Ik weet nog hoe het was en hoe het rook: heerlijk zoet naar siererwten. Voor de boerderij een klinkerweg waar mijn broer en ik voorbij tuffende auto's telden. Dat schoot niet op, want die waren in de jaren zestig op een hand te tellen. Dus verzonnen we 'de volgende kleur is ...' Wat waren we snel tevreden en wat leefden we destijds eenvoudig.

De fruitboomgaard, zittend op een gietijzeren lattenbank voor het huis. We keken uit op het hoge wuivende riet langs de sloot. Mijn broer sneed er stokken van en zo marcheerden we met onze baton over de weg naar de Kleine Schouwburg en terug. Dat dorp van toen, het is voorbij.

Custardpudding in een visvorm overgoten met Flipje aardbeiensaus. Een vliegenlijmrol boven de eettafel met tafelzeil. Pruimen en kersenplukken zoveel als je wilde. Slapen op een hooizak op zolder. Alles is verdwenen of gemoderniseerd. Uit de tijd. Het maakt me wat melancholiek.

De zomervakantie was altijd zonnig in onze herinnering. We waren kinderen en wisten niet beter dan dat 't nooit voorbij zou gaan.

HEMELSE KLANKEN

Zomerparkfeest in de stad

Met de fitnessmat onder mijn arm op weg naar de zelt. Geen idee wat het publiek kan verwachten. Ik installeer me op de houten vloer waar nog net een driehoekje vrij is om mijn matje uit te rollen. Gemengd publiek 70% ouderen, 30% jong schat ik zo. 

Niet het beloofde bladerdak boven ons van de aankondigingsposter, maar het tentdak vol (licht)apparatuur. De wereldberoemde Geronimo Snijtsheuvel achter de piano, een strijkkwartet en een hemelse stem die ons vraagt om (weg) te dromen. Ik voel me bevoorrecht en warm. Als bij hot yoga voel ik de parelende zweetdruppels van mijn voorhoofd opzij rollen; er zijn meer mensen met een rood hoofd. Het elastiekje voor een hippe bun (miniknotje) blijft vergeten achter om mijn pols

Met gesloten ogen geef ik me over en laat me meevoeren door hemels gezang. Het applaus wekt me. Sorry Geronimo. Huh. Ontspannen en met een innerlijk rust in mijn hoofd neem ik 10 minuten om op aarde te belanden. Dit gevoel zal ik de rest van de dag bij me dragen. De meesten staan op voor een meet&greet met Geronimo en om hem te bedanken voor de energie die hij met ons deelde. De man aan mijn voeten (letterlijk) neemt net als ik even de tijd om te acclimatiseren. Hij maakte de foto.

KEEP ON ROCKING!

Kim Boots en Frank Donders zongen de sterren van de hemel bij Beats & Boogies

Ons seniorenpopkoor Forever Young Collectief waar ik een van de 50 enthousiastelingen ben, had een optreden bij een zorginstelling. Blauwe lucht, zon en een zomers briesje, idealer kon bijna niet. Er was enthousiast rolstoelpubliek plus begeleiding en aanwaaiers die op de muziek afkwamen. 

We zongen een interactieve set. Ik behoor niet tot de 'dansgarde' van ons koor en toch schoot ik automatisch in mijn rol van ab'er/entertainer. Hup het publiek in en samen een rockende massa vormen. Hoe leuk is het om muziek te delen met mensen die geleerd hebben om te genieten van de mooie momenten die het leven te bieden heeft.  De reactie van de tot tranen toe geroerde rolstoelster JJ komt dan altijd bovendrijven: 'Jou zien dansen ... ik voel mijn benen weer. Het is net of IK dans.'

I.v.m. de privacy is er geen beeldmateriaal van ons swingende optreden.

Daarna bezocht ik  nog twee benefietconcerten waar grijze haren bij het publiek en de muzikanten/zangers m/v een hoofdrol hebben. Ook hier mooie mensen met een rugzakje en (on)zichtbare mankementen die genieten van het moment, de zomeravond, de muziek en van elkaar. Keep on rocking!

Kijk voor 'kostenloos' en kostelijk vertier en vermaak in Venlo op Venlowbudget

Genieten met een zachte G

 

De jaarlijkse barbecue was een weergaloos bak- en braadfestijn! Grandioos verzorgd door Artistiekelieke, 123456789Tieneke, Imke, opbouwers barman Leon en grillmeisters Wil & Jacques, Mijnheer Demijne snijder/hakker van het groentegarnituur, Schouten Vleeswaren en Plus Verbeeten Tegelen die het ambachtelijke vlees voor hun rekening namen en last but not least Joekskapel Waers. De 'zanger' van onze vrijwillige huisband heeft volgens de tuinman verdacht veel weg van Ben 'spoorwegen' Verdellen (van De Vrijbuiters). 

Joop, voorman en trompettist, blijkt een getalenteerd acteur en schuift na afloop bij zijn 'oud-collega' aan. GrilWil warmt zijn handen boven het rooster. Hét startsein voor 123456789Tieneke om de gasten met een zwoele (hese) stem welkom te heten. Kelly en Rakkertje hebben zo hun eigen originele begroeting. 'HA!' groet Kelly. Rakkertje zegt: ‘B!’ Ze is goed wakker en maakt er een abc’tje van. De Witte Dame mijmert over buitenfeesten in Bonn waar iedereen op chic ging inclusief een speciale hoed. We zijn het erover eens dat je optuigen voor een partij de feestvreugde verhoogt. Seniorita Sigaretje laat zich ontvallen dat ze speciaal voor het feest krullen heeft laten zetten. Bovendien is ze door haar rantsoen van 14 stokjes per dag heen. Eerlijk is eerlijk: ze begrijpt dat ze wat liever voor haar longen moet zijn en houdt zich keurig aan de afgesproken dosering. Met smart wacht ze op dochterlief die een volgend pafpakje meebrengt. Ze geniet met volle teugen, ook van een pilsje en daarna gaan de handjes de lucht in: Geneet van ut laeve. 

Bobo is een (voor)klapper – of juicht ze te vroeg − waarna de rest inzet. May bakt ter plekke haar befaamde krakende kroepoek. Voorproevers Loes en Imke proppen hun mond vol en worden op de vingers getikt: straks is er onvoldoende voor de gasten. Zus(ter) Jeanne neemt zoals verwacht de bewoners zonder bezoek onder haar vleugels − Frau DB voelt zich de koning te rijk met de een-op-een aandacht. Bij het buffet staat een file. Strauss verkort de wachttijd. Annie, die haar ogen niet van haar achterkleinkind kan houden, walst met Wendy en Andre Rieu naar de lange dis met homemade heerlijkheden en voor ieder wat wils. Het is moeilijk kiezen uit al dat uitgestalde lekkers. Je ziet de opscheppers denken: we doen straks gewoon nog een bordje.

Tijdens Udo’s Griechischer Wein is een roseetje spraakwater voor de Patron. Hij is in een gulle bui. Als hij van zijn dochter en mij hoort dat hij 400 is, vindt hij dat zelf ook lichtelijk overdreven. Hij halveert zijn leeftijd en doet er, hoppa, nog eens twee af. Mevrouw L. bekijkt haar man nu hij wat pondjes kwijt is, ineens met andere ogen: hij ziet er met zijn weelderige witte haardos weer uit als een jonge adonis. Tante Leen heeft niets te klagen. Achteroverleunend met een tandenstokertje in de weer: 'Jao, ich ving het gewuun gezellig, ich ken neet anders zegge.' De immer parate Roosje is door de hitte niet vooruit te branden en kiest deze middag voor het comfort van een rijdende stoel: gemak dient de mens. Ze geniet van zon, zoon en schoondochter. Iedereen heeft schik op zijn eigen manier: Buuf vergaapt zich aan alles en iedereen om zich heen. 

Rijk geniet door de ogen van zijn dochter die alles doet om het leven voor pap zo prettig mogelijk te maken. Toet wipt op haar stoel, maar blijft braaf tussen man en dochter in. Zo gauw ze haar kans schoon ziet, neemt ze een roze wonderdoekje en zien we haar in de keuken de greepjes van de keukenlades glanzend boenen. Voor de medewerkers is een barbecue buiten werktijd ongedwongen bijkletsen met collega’s; valt het jullie ook op dat Vrouw Brokke negen van de tien keer dienst heeft tijdens feestjes? De Eiervrouw wil alles proeven, schrokt en verslikt zich zowat in een slokje sap. Ze zet een o-jee-gezicht op. De opspringende dochter verlost haar met zachte klopjes van het hoesten. De zusters delen ijshoorntjes uit. Perfecte timing, zoals altijd!

uit PauwPraat

BEESTEN!

 

Vooraf heerst er diezelfde opwinding die je vroeger voelde vóór een schoolreisje. Mijnheer Demijne en E. staan al een uur achter hun rollator op de uitkijk: wat moet een mens zich voorstellen bij een rondreizende dierentuin? Op de vraag aan de terraszitters wat hun lievelingsdier is: Patron - teckels, Mijnheer Demijne - baviaan, E. -  tijger, Tante Leen - ?, Seniorita Sigaretje - minischaap. 'Welke dieren komen er?' vraagt Mijnheer Demijne. 'Tijgers en leeuwen’, fantaseer ik. Misschien een uil', zegt stagiaire Floor die de kinderboerderij de Loi uit Wellerlooi naar Tegelen haalde. Mijnheer Demijne deelt een plaagstootje aan E. uit: 'Ik hoop dat er ezels bij zijn, dan kunnen we die omruilen met eentje van ons. Hint hint.' Tante Leen is na een lange contemplatie tot de conclusie gekomen dat de geluksolifant bij haar op 1 staat. 

De wagen met aanhanger rijdt het terrein op. Ezel Sjors, pony Brammetje, Brahman koe Saartje (een heilige), alpaca’s Teddy en Beertje, en de naamloze geitjes, minischaapjes en een pasgeboren kalf mogen binnen de door begeleiders Theo, Manuel en Olav opgezette omheining. Konijnen en cavia’s krijgen een eigen ren met parasol erboven. Treffend voor onze dierbare bewoners is hun compassie met dieren. Ze checken of alles diervriendelijk gaat: is er voldoende schaduw, is het niet te warm, hebben ze voldoende eten en drinken, worden ze met respect behandeld, vinden de dieren het leuk om geaaid en geknuffeld te worden? Alle seinen staan op groen en de bewoners betreden pluksgewijs het dierenrijk.

De geschoren alpaca’s spreken het meest tot te verbeelding: 'Is het een kameel? Is het een lama?' Manuel: 'Nee, het is een alpaca (spreek uit: Al pakka)'. Notoire biezenpakkers patron en Toet hebben de openstaande poort in de smiezen. Toet ziet dat het zinloos is. Ik kijk de Patron ondeugend aan: Dier noch mens ontglipt ons vanmiddag, hoor!' De op ontsnappen staande Patron maakt een grappig verdorie-gebaar met zijn elleboog. Een pluizig konijn wordt op zijn schoot gezet. Hij, guitig: 'Nah, zit ik hier met een konijn. Mijn twee teckels hadden me zo moeten zien. Haha.' Broemi hoeft niet zo nodig te feestbeesten, maar gluurt toch op kousenvoeten door het raam. Uiteindelijk kan ook hij de dieren niet weerstaan en stapt in zijn elektrieken rolstoel. Bij het zien van de pony fluistert Likkepot: 'Paardjes, paardjes, paardjes. Rije, rije. Moeten groeien.' Ze blijft tot hun vertrek bij ze. De zonen van Seniorita Sigaretje beheren ’t Superweike: 'Daar zijn de dieren veel groter.' Maar … weet ze te vertellen: 'Deze hoefdiertjes zijn pas drie weken oud.' Ieder diertje zijn pleziertje. Bobo en Rakkertje houden het bij konijnen, natuurlijk. Kinderen die een kijkje komen nemen, trekken onderhand net zoveel bekijks. Puck (dochter van Imke) met de cavia en op de pony, Raf en Nigel (zoontjes van Ilona en Chantal) wandelen en praten in de ren met het vee. Al met al is het een beestig gezellige beestenbende waar nog dagen over nagepraat gaat worden.

uit: PauwPraat

LAND VAN MAAS EN WAAL

 

Geboren in het zonnige Zuiden kun je niet anders dan van de klanken van de harmonie houden. Mijn - en dat van andere grijs getooide hoofden - weekend was gevuld met concerten: Harmonie Sint Cecilia ging op de Britse tour en showorkest Fortissimo was heel divers: van bombastisch tot lieflijk. Ik heb weer genoten. Afsluiter van Fortissimo was Land van Maas en Waal dat totaal niet paste bij het gespeelde repertoire. Het zal een reden hebben gehad. Voor mij was pappi's lijflied een welkome groet uit ...

TOILETJUFFROUW

Regelmatig heeft het Zorghuis vacatures in de aanbieding. Ditmaal ziet Margrietje de kans schoon voor een bijverdienste. Op het zitje naast het kleinste kamertje staat een leeg schoteltje.

Het doet me denken aan de toiletjuffrouw bij de V&D in de jaren zestig en aan mijn allerliefste (overleden) collega bij het Limburgs Museum die die ene keer stiekem in de hal bij de toiletten rookte - het was zo druk dat we geen tijd kregen voor echte pauze. Ria hield een wit porceleinen hotelschoteltje in haar rechterhand om de as op af te tikken. Een bezoeker die het toilet wilde bezoeken, trok vlot haar portemonnee en legde er 50 eurocent op. We konden samen als schoolkinderen giebelen en ook nu plasten we bijna in onze broek van het lachen. Hoe toepasselijk.

Terug naar Margrietje in het Zorghuis. Ondanks dat het toilet onbezet is, neemt ze plaats op de stoel en bekijkt ze aandachtig het schoteltje dat op het bijzettafeltje erlangs staat. Ik leg er vlot een duppie op. Ook zij herkent het uitgestorven beroep van toiletjuffrouw. Ze giert het uit: ‘Nou maar hopen dat er wachtrijen voor de wc ontstaan. Ga ik door dat centenbakkie op mijn oude dag nog rijk worden!’

uit: PauwPraat

HIER IS HET TE DOEN

Zegt het voort, zegt het voort

Prijzen rijzen de pan uit. Veel senioren menen onterecht dat ze buiten de boot vallen qua cultuursnuiven, entertainment en uitjes. Venlowbudget biedt je tips voor kostelijk en kosteloos vermaak in Venlo. Vermaak waarbij jij bepaalt wat je uit wilt geven en zonder reiskosten. Genieten in je eigen omgeving is hup op de fiets (of scootmobiel) of met de benenwagen gaan.

Actief deelnemen en beweging zijn cruciaal om vitaal te blijven. Eropuit is dus goed voor je en het hoeft weinig of niets kosten. Het is niet voor iedereen even gemakkelijk om zich op te pakken en de deur uit te gaan. Dus geven we ook tips voor ouderen en alleengaanden. Ga hiermee op pad en ontdek dat er dicht bij huis meer te doen is dan je voor mogelijk hield. 

Venlowbudget - een positief perspectief voor je portemonnee

TROOSTTAAL

 

Troosten bij groot en klein verdriet. Hoe je troost ligt aan de situatie, aan hoe goed je die persoon aanvoelt en wat je relatie tot elkaar is. Zelfs humor kan een handje helpen.

Zijn woorden wel altijd nodig als iemand verdrietig is? Een lief gebaar in de vorm van een knuffel, even je hand op die van de ander leggen of met 'een kusje erop' zoals bij kinderen kan al voldoende zijn. Het mondeling verwoorden van zielenpijn kan helend werken. Door iets hardop te zeggen, worden visuele eigenschappen van je hersenen geactiveerd. Oprechte interesse tijdens een goed gesprek met een vertrouwd persoon zonder dat diegene zijn eigen mening ventileert of ongevraagd advies geeft, kan voor opluchting zorgen. 

Voor wie graag de pen pakt, kan zijn verdriet op papier verwoorden door het van zich af of naar zich toe schrijven. Onderschat de kracht van schrijven niet. Je diepste gedachten aan papier toevertrouwen en nalezen kan heel verhelderend werken. Tevens fijn als je je verhaal aan een ander kenbaar wilt maken en je moeite hebt met uitspreken ervan.

Met iemand (anoniem) praten van buiten je eigen kring kan juist fijn zijn en minder beladen. Een professional waar je je verhaal kwijt kunt of ervaringsdeskundige die hetzelfde heeft meegemaakt kan je geruststellen of waardevolle inzichten verschaffen. De luisterlijn is betrouwbaar en 24/7 bereikbaar voor een goed gesprek of een luisterend oor: 088 - 07 67 000.

VERSLAKKEREN

 

Pappi was dol op de natuur. Bloemen en planten hoorden geworteld in de grond, vond hij. Bloemen in een vaas waren dus uit den boze. 'Als je een bloem plukt, sterft-ie. Dus als je van bloemen houdt, laat je ze leven', hoorde ik meer dan eens. Ik vond het altijd een originele en ware invalshoek. Nu lees ik dat Buddha die wijsheid ook al bezat. Ik geniet van de bloemen in mijn tuin en durf ze pas af te knippen als ze uitgebloeid zijn. Een verwelkte bloem en over zijn hoogtepunt heen is immers een triest gezicht. Verslakkeren (slap hangen) noemden we dat in het Zuiden, herinner ik me nu. Echt zo'n vergeetwoord dat overeind moet blijven.

WAPPERENDE DRIEKLEUR

 

4 mei

Op 4 mei herdenken we de slachtoffers en hangt de vlag halfstok. Na zijn overlijden in 2020 heb ik als eerbetoon het stokje van pappi overgenomen. 'We zijn het aan de gesneuvelden verplicht om wat van ons leven te maken en goed te doen en op Dodenherdenking eren we hen met 2 minuten stilte', aldus pappi, proud oud-marinier. 

5 mei

Vrijheid is niet vanzelfsprekend. 'Vrijheid is het grootste goed en om die te behouden offeren zich ontelbare mensen op', zei pappi. 'We eren hun dapperheid door het leven te vieren.' Daarom wappert op 5 mei de Nederlandse driekleur aan onze gevel.

OVERLEVENDE

nu weet niemand meer hoe ik met mijn pop Roosje speelde

er is niemand meer om mijn vroegste herinneringen met me delen

                                   

Twee regels uit een dochtergedicht over haar recentelijk overleden moeder. Ze schieten me te binnen als ik op een vaste cliënte pas - de weduwe bezoek ik driemaal per week - die in een soortgelijke situatie verkeert. 

Delicate zakdoek met gehaakt randje in haar hand. Rood geaderd oogwit. Vochtige ogen. Mevrouw heeft gehuild voor ik kwam. Ik neem in de gestoffeerde stoel naast haar plaats en wacht af welke kant we op kunnen. De stilte doet zijn werk. Zij vertrouwelijk tegen mij: 'Weet je wat ik het ergste van overleven vind?' Ik schud van nee. 'Dat iedereen die je kent dood is. Je bent niemand meer.' 

Zij: 'Ik droomde over mijn man. Dat denk ik althans, want ik weet alleen dat hij jong gestorven is. Verder heb ik geen tastbare herinneringen. Ik heb geen gezicht meer bij hem, waarom hij stierf, of hij lief voor me was, wat hij voor beroep had, hoe we elkaar ontmoet hebben ... En niemand kan dat bevestigen of ontkennen, want iedereen van vroeger dood is.' Nuchter: 'Ik weet geeneens hoe IK eruitzie en wat ik voor mens ben.' Ik streel zachtjes haar wang en vertel haar hoe leuk ze is. Het is vaak de aanleiding om 'het familiealbum' voor de dag te halen.

Er zijn tig oplossingen om verdrietige situaties te verlichten of te verluchtigen. Met humor, omzeilen, er dieper induiken en inventiviteit. Ik koos bij haar voor een fake familie. De verzamelde dossierinformatie over mevrouws geschiedenis bleek vrij summier. Door 'vraaggesprekken' tijdens onze middagen kwam ik achter een deel van haar leven: karakter, normen en waarden, tradities en gewoontes, hoe ze woonde, wat ze meemaakte, wat ze leuk/lekker vond en wat niet. Dat 'niet' wisselde nog weleens. Ik beschreef het allemaal. 

In een container vond ik tussen de complete inboedel van een sterfhuis nostalgische foto's. Bij de voor haar geselecteerde familiefoto's mocht mevrouw vertellen wie 'haar familielid' was. Zo vergaarde ze een mamma, oom Lee, nichtje Odette en vijf broers, behalve een echtgenoot. Wat had ik hem graag 'ontmoet'. De foto's plakten we in een oud album (uit mijn privébezit) waar de naam en een eventuele opmerking ('Dit was nadat we op de kermis waren geweest.') bij kwamen te staan. Het fake familiealbum bezorgde haar een verleden, vulde haar eenzaamheid op en leidde af van de Grote Vraag over haar man.

ONGELUK(KIG)

Het speelse vrouwtje met de dikke grijze paardenstaart was alleen overschoten. Nadat haar man met we ze enorm close was, bij een ongeluk betrokken raakte en ter plekke overleed, wiste zijn dood haar complete geheugen. Een soort van coping strategy om het leven zonder die wrede waarheid aan te kunnen. Uiteindelijk komt ze op een gesloten afdeling terecht.  

Ik stap haar verleden binnen. De verpleging drukt me op het hart om het onderwerp echtgenoot nooit aan te snijden en mocht zij erover beginnen, alles wat met hem te maken heeft noch te bevestigen noch te ontkennen: 'Probeer haar af te leiden of verzin een goede smoes. Bijvoorbeeld dat hij in de garage aan het werk is.' 

Ik bezoek haar twee à drie keer in de week. Het vrouwtje dat ik 'Dansmarietje' ben gaan noemen, foxtrot graag op Limburgse liedjes. Nog nooit heeft ze het met mij over haar man gehad. Tot de afgelopen keer: ‘Iedereen doet tegen mij alsof mijn man nog leeft, maar ik weet dat Baer dood is. Weet jij dat ook?’ Ik herinnerde me het advies van de verpleging. De Vrijbuiters schieten me te hulp. Ik pak haar vast en doe plagerig: 'Wat ik wèl weet ihisssss, dat we nu gaan dansen op 'wengske aan wengske'. We zwieren het penibele moment voorbij. 

Het loopt tegen half zeven, het tijdstip waarop ze normaal gesproken al lang en breed met haar man aan tafel de dag doornam. Zij: 'Baer is laat. Hij hoeft nooit over te werken.' Ik bedenk een variatie op 'hij is in de garage' en zeg heel ongelukkig: 'Het is erg druk in de garage. Hij ligt vast onder een auto.' Daarmee bedoelend dat hij in de smeerkuil aan een auto sleutelt. Zij, de handen vol ongeloof voor haar mond slaand: 'Heeft hij een ongeluk gehad?' Als ik nu ga ontkennen, gaat het mis. Ik haak snel in met grappige spraakverwarring. Van onderuit kijken haar ogen dwars door me heen. Wegen me. Ze besluit dat ik niet lieg. Vrolijk: 'Gek kind ben je. Kom, we doen nog een dansje, voordat hij thuiskomt.'

VOORBIJ HET GRAF

voorbij de uiterste houdbaarheidsdatum

rest in peace

het hiernamaals

in vlammen (of in rook) opgaan

heengegaan

gestopt met roken

de oneindigheid

voltooid leven

de eindstreep gehaald hebben

het heden verruild voor het eeuwige

dood en begraven

in marmer gebeiteld staan

zand erover!

doodstil 

eeuwige rust

hemelen

vaal paard (the pale rider) komt aanrijden

de man met de zeis

opgebrand

tussen zes plankjes

ingehaald door de tijd

uit de roulatie

tuintje op je buik

over de datum

ontmoeting met de schepper

met de neus omhoog liggen

in de tunnel naar het licht toe

de pijp uit zijn

het leven is stilgevallen

kassiewijle

de laatste treinrit

de dag des oordeels (katholicisme)

gestorven

overleden

door de poort van Petrus gegaan

een dooie boel

de crematie is je afscheidsfeest 

hoe besta je na

AFSPRAAK MET DE DOOD

ERVOOR - de stervensfase

aangekondigd verlies

een zaak van leven of dood

niets erger dan afgeschreven worden, voordat je uitgeschreven bent

je afzonderen als het einde nadert of juist alle registers opentrekken

als de duivel je op de hielen zit

ars moriendi is de kunst van het sterven: een religieus streven van het christendom

je bent er nog, maar aan je laatste beetje toe

aanbeveling: je ticket to heaven verdiend hebben

voor de weg ernaartoe is de meeste angst voor, overgaan is het makkelijkst

het lijden dat men vreest

grenzen stellen: als ik DAT niet meer kan, mag ik dood omvallen

 de hete adem van Magere Hein reeds in je nek voelen

met een been in het graf

het leven is eindig

de vierde wand afbreken

in het levenseinde gevangen

over de drempel heen helpen

de tijd van heengaan is gekomen

de contouren van een doodshoofd (van wie je weet dat hij stervende is)

op apegapen liggen = op sterven liggen

het wordt steeds stiller, dat is hoe de dood in zijn werk gaat

eindbestemming in zicht

berusting

sterven en laten sterven

de laatste adem

Er is hulp