alle ballen in de lucht houden, prioriteiten stellen of omschakelen
In EenVandaag (9 mei 2023) sprak hoogleraar en
gezondheidseconoom Marcel Canoy vlot over zijn onderzoek: waarom lokale
initiatieven de oplossing zijn voor de vastgelopen ouderenzorg. Het is een
pleidooi voor de waarde van sociale netwerken. Hoera voor de menselijke maat. Toch
hoor ik hem haperen bij de oplossing: vrijwilligers. Weer moet er een blik vrijwilligers
worden opengetrokken om problemen te fiksen, terwijl we duidelijk een terugloop
zien van het aantal (jonge) vrijwilligers omdat bijkans iedereen aan het werk
is. À propos werk: vrijwilliger bij de sportclub van je kind is iets anders als
een bestaande baan onbezoldigd invullen. Vrijwillig is bovendien minder
vrijblijvend dan het lijkt, want de vrijwilligers worden wel ingeroosterd en er
wordt op ze gerekend. Goedbedoelende leken die zingeving zoeken en vitale gepensioneerden
die na hun werkzame leven/carrière een nieuwe invulling (en status) wensen. Hun
inzet is lovenswaardig, maar de ene is de andere niet. Daarbij mogen we vooral
niet vergeten dat de zeventigplussers gezien hun leeftijd slechts een beperkt
aantal jaren actief kunnen worden ingezet. Gaan we het daarmee redden in de
zorg?
Wat vinden mantelzorgers en zorgpersoneel hiervan? Mensen
die voor hun naaste zorgen doen wat er binnen hun mogelijkheden ligt, maar vaak
gaan ze door de combinatie baan/gezin/mantelzorg over hun grenzen. Is het voor
een zorgmedewerker die verplicht is om aan alle eisen te voldoen nog
aantrekkelijk wanneer de vrijwilliger zonder gerichte opleiding de sociabele taken
van je overneemt? Kan een kokende bewoner zoals we in het filmpje zien, wel
voldoen aan alle hygiëne- en dieetvoorschriften? Is het in alle gevallen wel zo prettig om als kwetsbare oudere een bekende uit je buurt aan je bed te hebben? Hoe
verloopt de communicatie: kan een leek perikelen signaleren en rapporteren die
belangrijk zijn qua fysieke en psychische verzorging van een bewoner. Lukt het
de locatiemanager om dit alles te stroomlijnen.
Versnelling van nieuwe woonvormen. Prima dat er keuze is en
blijft. 'Risico reduceren' inleveren tegen 'kwaliteit van leven', gaat het werken? Marcel Canoys
onderzoek en pleidooi vragen om omdenken, meebewegen en omschakelen. Is dit in
de dagelijkse praktijk zo eenvoudig als de theorie beoogt? Kleinschalige zorghuizen
zijn al langer creatief in het omgaan met schaarste. Zij weten uit ervaring dat
mensen elkaar nodig hebben. Zo boort een bewonersmix van somatiek en pg onvermoede
vaardigheden aan, haalt een professioneel
zorgteam het beste in medewerkers en bewoners naar boven, en versterkt
samenwerken een goede relatie met regionale zorgdisciplines en lokale
ondernemers. Maar onbetaald werken zal Marcel Canoy heus niet doen. Bij iedereen moet de schoorsteen roken.