vrijdag 31 januari 2020

DINER FOR ONE

Foto: Lieke Deenen

Het Zorghuis heeft de traditie om 'je lievelingseten uitkiezen' op je verjaardag nieuw leven ingeblazen. Als kers op de taart mag je een gast naar keuze uitnodigen die gezellig een vorkje mee komt prikken. Geen tafeldame of tafelheer voor pappi. Hij kiest ervoor om alleen aan een tafeltje te diner op zijn kamer. In overleg met de verzorging halen we hem zelfs voor deze unieke gelegenheid niet uit de dagstructuur waarin hij momenteel zo super gedijt. De juiste keuze. Wat geniet hij in het 'schaftlokaal' van de aandacht, het gezamenlijk gezongen 'Lang zal hij leven'*, de aanwezigheid van zijn 'spoorcollega's' waarmee hij samen de zondagse soep en vanillevla weglepeld en de bloemkool met gebakken piepers en een botermals sudderlapje met smaak verorberd. Heerlijk Gefeliciteerd!

*Pappi's 92ste party vierden we in het weekend. Op zijn daadwerkelijke geboortedag was het nogmaals feest. Pappi: 'Ben ik alweer jarig? Jeetje, wat vliegt de tijd. Al 93!'

donderdag 30 januari 2020

VERHUIZEN



(Eindelijk het verlossende bericht dat er plek is voor je ouder(s) in een zorginstelling.) Pa en/of ma gaan op kamers wonen. Een huis vol dierbare herinneringen moet leeg. Een hoop dilemma’s om mee te dealen. Enkele verhuistips:


maak een plattegrond van het nieuwe onderkomen om te zien wat erin past. Zo voorkom je onnodig gesjouw.

creëer voorpret door je ouder(s) stickers te laten plakken op wat per se mee moet.


het daadwerkelijke opruimen en verhuizen doe je bij voorkeur zonder je ouder(s).


als straks de deur van je ouderlijk (t)huis definitief in het slot valt, kun je niet meer terug. Alles bewaren is geen optie. Fotograferen van het interieur en persoonlijke spullen geven een voorgoed inkijkje en verzachten heimwee-aanvallen.


wat doe je met restanten na de verdeling onder familie/vrienden? Gun ze een tweede leven, daar maak je jouw ouder-van-de-generatie-die-niets-verspilt helemaal blij mee.


Bron: PauwPraat

dinsdag 28 januari 2020

DOEKDANSEN


Het is flink doortrappen op een fiets met slappe banden. In het Zorghuis ronselt onze sympathieke stagiaire F. deelnemers voor de gym die meetelt voor haar beoordeling. Een actieve vraagstelling (Kom!) en een beetje op het gemoed werken (daar zijn de bewoners zelf ook heel bedreven; vraag maar aan de zonen en dochters) en de 'gymzaal' zit vol. Natuurlijk doen pappi en ik mee.

De Witte Dame, Buuf, Roosje, KanariePiet, de tuinman & co, Cornelia Hopsasa, Mijnheer Demijne, de Eeuwelinge en haar altijd bereidwillige achterkleindochter T. als het schattige 'hundje' dat de ballen apporteert en LieveLieke zitten in een kring klaar om zich in het zweet te werken. F. geeft het goede voorbeeld. De spieren worden losgemaakt. Opwarmen doen we met de arm- en beenoefeningen (Roosje zingt: ... mien linker bein en mien rechter bein ...) F. pakt de bal voor een potje voetbal, opgooien en balklemmen. Via 'Tulpen uit Amsterdam' komen we bij de kat van ome Willem die op reis is geweest uit. Na de pauze met een groot glas limo of bitterlemon, gaan we verder. Omdat bewoners niet altijd zo meegaand zijn als de onze, vertelt LieveLieke een melig mopje, tellen we tot tien wie-niet-weg-is-is-gezien en door tot honderd in verschillende talen. Applaus voor F. die zich door onze inmenging niet van de wijs laat brengen. 123456789Tieneke voorspelde in week 1 al: 'Let op dit wordt een goeie!'

Het is kwart voor vier. F. en haar stagebegeleidster gaan zitten voor de evaluatie. Wat kunnen wij nog doen? Om naar Parijs te gaan is het te laat, dan komen we in de spits. Het wordt doekdansen op klassieke klanken, waarbij KanariePiet zelfs gaat staan. De ballen walsen mooi mee op de muziek tot ze in het zwarte gat verdwijnen of over de rand hopsen. Wanneer enkele dames hun bovenarmen voelen, vouwen we het doek in een taartpunt op. Roosje: 'Die zou ik best lusten, de calorieën hebben we al verbrand.' Voor de cooling down zwaaien we van links naar rechts uit op Schneewalzer, ditmaal door Peter Alexander.

maandag 27 januari 2020

DROGE MOND

Er is een ruime keuze aan speekselvervangers; deze werkt perfect voor pappi 

Onder andere bepaalde ziekten, roken, het nuttigen van alcohol, ouderdom en medicijngebruik kunnen een droge mond als bijwerking veroorzaken. Het hebben van een droge mond is vervelend en kan weer leiden tot een slechte adem en slikproblemen. Klachten zijn (tijdelijk) simpel te verlichten met huismiddeltjes* en/of vrij verkrijgbare speekselvervangers. We hebben prima ervaringen met een spray voor overdag en een gel voor de nacht. Raadpleeg altijd een arts voor een persoonlijk advies en kijk eerst op thuisarts. Voor verhelderende informatie en tips: www.drogemond.nl/tag/mond.
*Wist je dat er in tijden van schaarste (zoals in de oorlog) op een knoop gesabbeld wordt omdat dit helpt om speeksel in de mond te vormen?

Bron: rubriek 'ouderdomskwalen en remedies' uit PauwPraat

zondag 26 januari 2020

PAPPI'S PARTIJTJE

Foto: Tineke Buskes

Lievelieke pompt de ballonnen op. De gebloemde schaaltjes met lekkers worden gevuld. Pappi, in zijn mooiste pakje gehesen, is helemaal klaar voor zijn 92e levensjaar. Zijn grootste verrassing: een surpriseparty waar hij mateloos mag zijn met de alcohol (water wordt aangelengd met wijn en het bier is 0.0%), de aanwezigheid van de Biesjes uit Boven-Lauwe en 123456789Tieneke. Wanneer gasten en kwasten hun nostalgische feesthoedje in de versierde zaal opzetten, is het meteen: Feestje! Als zanger Stef Kupers is geïnstalleerd, begint pappi's verjaardagspartijtje pas echt met Lang zal hij leven, opgevolgd door Geneet van 't laeve en alle andere meezingfavorieten van pappi en zijn huisgenoten. Iedereen is vrolijk en geniet, sommigen nog meer dan anderen. Grietje straalt van oor tot oor en gaat bij elk sjoenkelliedje staan om mee te deinen: 'Ik ben al 95, maar ik voel me vandaag ook jarig.' De Frêle freule blijft in haar fauteuil (omdat ze geen speklapjes op haar billen heeft) en heeft de grootste lol, omdat er zo met haar persoonlijk gestoeldanst wordt. Tijdens de polonaise swipet de hele stoet tot grote vreugde haar hand. Josje schuift het schaaltje chips van zich af, haar buurvrouw is er als de kippen bij om het in te pikken. Merie ('Ik doe toch niet TE gek he.') swingt de pan uit en zoekt geregeld haar 'wandelvriend' de tuinman op. Tussen het meezingen, zwieren, inhaken en lachen, wordt er volop gesnoept. Cornelia Hopsasa isoleert telkens een chocolaatje om vervolgens te vergoeilijken dat ze er weer een neemt: 'Ach, die ligt er zo zielig alleen, dan pak ik 'm wel.' Om half vijf is het gedaan. Van Bardotje mag de zanger niet stoppen: 'Doorgaan tot morgenvroeg!' Iedereen is het ermee eens: dit partijtje is nu al het feest van de eeuw! De box gaat aan en de ruimte vult zich met vastelaovend. De bitterballen worden in het vet gegooid, de worstenbroodjes en mini pizza's sissen in de oven. Het was een feest om nooit te vergeten, al moet je dat in een verzorgingstehuis met een korreltje zout nemen.

Foto: Tineke Buskes
Alle bewoners werden persoonlijk uitgenodigd


Pappi wordt op 30 januari 92!

altijd een feestje met Stef Kupers


donderdag 23 januari 2020

STROOMSTELER


Pappi kruimelt met een kaakje de donkerblauwe vloerbedekking rond zijn stoel vol. De interieurverzorgster heeft net zijn kamer gepoetst. Ik leen Henry die in het halletje staat, rol het snoer uit en sluit 'm aan op het stopcontact in de gang. Pappi: 'Vinden de buren dat goed?' Ik onnozel: 'Natuurlijk mogen we de stofzuiger lenen.' Pappi bloedserieus: 'Ja, maar je tapt ook hun stroom af, dan ben je een stroomsteler.' Een stroomsteler. Haha. De twee verzorgenden die elkaars dienst aflossen en ik liggen dubbel. Hoe komt hij erop? Pappi lacht vrolijk mee en trekt me aan mijn arm zijn kamer in: 'Effe serieus. Als ik ooit gekke dingen ga doen of seniel wordt, beloof me dat je bij mij ook de stekker eruit trekt.' Ooit?! Ik druk de knop van de stofzuiger weer in en zuig la-di-da zingend de kruimels op.

SCHOEN ZETTEN


Sinterklaas en zijn knechten bakken − naar mijn weten − allang weer onder de Spaanse zon. Toch vindt pappi cadeautjes in zijn schoen. Rara. 'Ik weet het bij god niet', verklaart hij totaal verrukt en blij tegen mij. Ik wel. Tijdens het 'opruimen' belandt alle prullaria die in het zicht staat, op verrassende plekken. Schoenen en klompen die klaarstonden voor een poetsbeurt worden gebruikt als opbergunit. Pappi snurklachend: 'Heb jij ...?' Ik leg niet uit hoe een kwast, verrekijker, zaklamp, blikje Dampo en een brillenkoker met een scheerapparaatborsteltje in een snoeppapiertje gedraaid daar terechtkomen, want hij zal alles glashard ontkennen. Ik gun hem zijn zo-blij-als-een-kind-verwondering en samen pakken we de 'cadeautjes' uit.

DAG VAN DE GEBARENTAAL



Gebarentaal is handig bij storm en wind, onder de droogkap, tijdens een stille missie, voor als je niet kunt of mag praten en slechthorendheid. Met gebarentaal geef je door middel van (nonverbale) visueel-manuele taal emoties, begrippen en handelingen weer. Tijdens de ochtendactiviteit communiceren bewoners via een 'universele'gebaren taal met elkaar. We beelden ongeveer 50 handgebaren uit die uiteraard gepaard gaan met de nodige ongein. Bij het signaal voor te hard geluid worden de vingers in de oren gestopt, beide handen tegen de oren gedrukt of staan mensen gewoon en lopen weg om aan te geven dat de herrie niet om aan te horen is. Het begrip 'lotje getikt' weigeren de bewoners te kennen. Wel draaien ze de vinger naast de slaap, tikken ze op hun voorhoofd en zeggen ze: 'Koekoek!'

Voor wie het spel wil spelen hieronder een gedeelte van de lijst die we uitgebeeld en gefotografeerd hebben:

Nattevingerwerk – wijsvinger aan de tong en laten zien
Kalm aan – terughoudend gebaar met horizontale vooruitgestoken hand
Stoppen – hand opsteken met de handpalm naar voren toe/ gebalde vuist vanuit ellebooghouding
Turen – zijkant van de hand boven de wenkbrauwen (om de zon te weren)
Verrekijker – vuisten met kijkgat voor een oog
Oorverdovend geluid – handen op beide oren of vingers in de oren steken
Stilte – wijsvinger voor getuite lippen
Wat zeg je? – hand als schelp tegen oor
Schei uit/laat maar – slappe hand naar voren wegwuiven
Lange neus trekken – 1 of 2 (gespreide) handen tegen neus
Heet – wapperen met de handen, zweet van het voorhoofd vegen
Verbazing – hand voor de mond
Schrik – handen op de wangen of (grote schrik) voor het hele gezicht
Windrichting voelen –  armen spreiden (en kijken of je omwaait) of de wijsvinger bevochtigen en in de lucht steken. NB De droge kant is waar de wind vandaan komt.
Prakkiseren – wijsvinger en duim aan kin wroeten of duim tegen kin, wijsvinger over mond
Hello & goodbye – zeg maar dag met het handje. Hallo is 1 x hand opsteken of bij de schouder pakken (goede vriend). Gedagzeggen bij afscheiden meermaals zwaaibeweging kushandje
Peinzen, diep nadenken – handen op de slapen, gestrekte handen tegen elkaar met neus ertussen 
Geldgebaar – duim en wijsvinger tegen elkaar wrijven (money honey, pingping, poen, poen, poen)
Slaap – gapen, hoofd schijn hand(en) tegen elkaar tegen een oor
Wakker worden – met de knuisten in de ogen wrijven, armen breed uitrekken
Vieze smaak – tong uitsteken
Vieze reuk – neus dichthouden (vleugels of topje)
Goedkeurend – applaudisseren of duim opsteken
Smiespelen – hand schuin voor de mond en naar een kant leunen
Goed gedaan – klap op de schouder, duim omhoog
Ontkennen – schouders ophalen, opengevouwen handen tonen
Smullen – hand op en neer langs zijkant gezicht bewegen, ism tong langs lippen vegen
Iets niet snappen – op de kruin krabben
Spijtgebaar – hand op het hart
Bekijk hem maar – de middelvinger geven 
High five – jouw handpalm tegen die van een andere persoon
Bidden - verstrengelde vingers in een vuist
Pico bello – wijsvinger in een O tegen duim, andere vingers in een boog omhoog

woensdag 22 januari 2020

BLAASONTSTEKING


Een urineweginfectie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen met een verminderde weerstand en vrouwen van wie de moeder regelmatig blaasontsteking had/heeft, zijn extra kwetsbaar. Bijna alle blaasontstekingen worden veroorzaakt door darmbacteriën die zich normaal in het gebied rond de anus bevinden. Wanneer darmbacteriën via de plasbuis in de blaas terechtkomen, kunnen ze aan de blaaswand gaan kleven en zo een ontsteking veroorzaken. Het is overigens onvoldoende bewezen dat de juiste veegrichting aanhouden (van voor naar achteren schoonvegen) blaasontsteking voorkomt.

Deze doe-het-zelftips voor vrouwen zijn het proberen waard: 

Drink ten minste 1,5 liter water per dag, tenzij de dokter anders voorschrijft.

Bezoek regelmatig het toilet. Geregeld wateren spoelt de bacteriën weg.

Ben je langzaam ter been? Ga bij (een vermoeden van) aandrang gelijk naar de wc. De plas ophouden verzwakt de blaasspier.

Je blaas grondig legen tijdens elk toiletbezoek doe je door goed uit te plassen/uit te lekken. Kantel zittend ietwat voorover, zodat ook die laatste druppels je blaas verlaten. Oefening baart kunst.

Drink voor het naar bed gaan ‘s avonds een glas sinaasappelsap met citroen: het maakt de urine zuur. Let op: niet geschikt voor suikerpatiënten!

Gebruik cranberrycapsules of drink tweemaal per dag een glas cranberrysap. Het is bewezen dat een aantal bacteriën zich hierdoor minder goed aan de blaaswand kan hechten. Let op: als je bloedverdunners gebruikt via de trombosedienst kan cranberry hierop invloed hebben. Overleg daarom altijd eerst met de trombosedienst.

Preventiemaatregelen tegen blaasontsteking geven geen garantie, maar als je vaker de pineut bent, is het ’t proberen waard. Bij gezonde volwassenen verdwijnen klachten over het algemeen na drie tot vijf dagen vanzelf. Bij ouderen is het raadzamer om bij de eerste symptomen maatregelen te nemen. Moet je aan de antibiotica: laat de huisarts noteren bij welke je baat hebt. Er zijn namelijk diverse soorten antibiotica die bij iedereen verschillend werken. Uitgebreidere informatie vind je in de folder ‘blaasontsteking’ bij de huisarts of via thuisarts

Bron: rubriek 'ouderdomskwalen en remedies' PauwPraat

maandag 20 januari 2020

VEURPREUVE


In de planning zit Dead or Alive* maar op verzoek proeven we in de kapel alvast een beetje aan de vastelaovend. Mee met de muziek kan op twee van onze Spotify speellijsten: Zorghuis Vastelaovend en Zorghuis Schlagers. Grietje vraagt een oud volksmelodietje aan dat vooral met Weihnachten gedraaid wordt. Tante Leen kwinkeleert Weisst du wieviel Sterne stehen naadloos mee. Grietje hoort naast Duitse ook graag Limburgse leedjes. Mooi! Daar hebben we meer liefhebbers voor. JJ gaat helemaal op in haar keuze: Gutenmorgen Sonnenschein in het Frans: quand tu chantes. Floris galmt met een warme stem Venlo am Rhein en andere vroegere nummers uit het Stedje van lol en plezeer. Als de melodie zich ervoor leent, doen de tuinman en hij een duet. Zingen en de tekst lezen is voor de Witte Dame momenteel onmogelijk, maar ze verzekert ons dat ze geniet van de afleiding. Tante Leen heeft het hoogste lied. De tuinman seint mij in als versies met te veel coupletten ingekort dienen te worden. Medley's met pakkende refreinen zijn een uitkomst. Nederlandstalige carnaval is vloeken in de kerk, maar Bij ons staat op de keukendeur (Bosschenaren de Twee Pinten) en aanverwante carnavalskrakers zoals Mien waar is mijn feestneus worden omarmd; Toon Hermans komt tenslotte uit Sittard. Roosje mort tijdens het bezoekuur om vrolijk bij ons binnen te stappen met een enthousiast: 'Hossa!' Ze heeft Seminio permanent ingeruild voor Rex Gildo en is in opperbeste stemming. Voor Mijnheer Demijne mag Catharina Valente in de herhaling. Sjef [Diederen] plukt de ijsberende Tutti uit de gang. Haar dochter is zojuist vertrokken en ze heeft zichzelf gezond verklaart, laat ze tijdens het sjoenkele weten. Grietje (een vitale dame van 95!) die haar halve leven in een koor heeft gezongen, meldt bij elke plaat: 'Dit is niet het origineel.' Van de uitleg dat dit geremasterde digitale versies van langspeelplaten van de oorspronkelijke zangers zijn, gelooft ze geen snars. Die nummers zijn allemaal van HAAR koor. Och, en dat ze telkens een maar vooruit zingt ... Wat kan 't gaeve, zoe is 't laeve. We doon maar allemaol wat water beej de wien. Roosje kan gedachtelezen: 'Proost!' Dit is het einde (dat doet de deur dicht) moet het slot van deze wederom gezellige meezingmiddag aankondigen, maar we doen, ditmaal staand, uit volle overtuiging nog eenmaal het Limburgs Volkslied en  Geneet van ut laeve. Kwart over vijf gaat het in polonaise naar de huiskamer waar de overige bewoners al aan de boterham zitten.


*Bij de vorige bijeenkomst vroegen de bewoners bij elke artiest of hij of zij nog leeft. JJ kwebbelde iedereen de oren van het hoofd, waardoor er niets van een serieuze koorrepetitie terechtkwam. We spraken af dat we de volgende keer 'Raden maar' doen: welke zangers zijn nog onder ons zijn en welke hebben een tuintje op hun buik.

zaterdag 18 januari 2020

BIJ GEEN GEHOOR




Dat oren blijven groeien, kan naar het rijk der fabelen worden verwezen. Hoe zit het dan wel? Oren bestaan uit elastisch kraakbeen. Bij het voortschrijden van de leeftijd neemt de elasticiteit af. Tijdens dat verouderingsproces gaat alles - gratis en voor niks - hangen. De huid rimpelt en oren rekken in verhouding extreem uit.

Voor het waarnemen van geluid maakt het geen verschil of je poezelige oortjes, olifantenwappers of zeilen hebt. Echt flauw: de oren worden groter en het gehoor neemt naarmate de ouderdom vordert af. Een gehoorapparaat is voor een hoogbejaarde dikwijls geen optie omdat het afstellen te ingewikkeld is. Soms kan de oren laten uitspuiten soelaas bieden.

Tips om de communicatie met een slechthorende te verbeteren:

Een goed gesprek voer je op een rustige plek onder vier ogen.

Toon je sprekende mond, zodat de gesprekspartner kan liplezen. Gemiste klanken worden    op die wijze visueel aangevuld

De persoon aantikken en het eerste woord (de naam en luister) hebben attentiewaarde.

Bij gehoorverlies zijn hoge tonen (bijvoorbeeld bij kinder- en vrouwenstemmen) moeilijker    of niet waarneembaar.

Spreek op je normale volume! Hoe luider iemand praat, hoe slechter de articulatie wordt.

Schrijf onderwerpen die de ander niet verstaat op een blocnote. Nog praktischer is een        laptop waar je delen van de conversatie (in koeienletters voor slechtzienden) intypt en      beelden kunt tonen.

De slechthorende initieert de oversprong naar een ander onderwerp. Zo heb je het beide    over hetzelfde.

Bron: rubriek 'oudersdomskwalen en remedies' PauwPraat

donderdag 16 januari 2020

TERUGBLIKKEN


Pappi vraagt zoals wel vaker naar zijn familie waarvan de meesten in Gelderland wonen/woonden. 'Woonden' omdat het gros overleden is. In de huiskamer zie ik vaak dochters met hun moeders terugblikken in vergeelde fotoalbums. Uit het notenkastje dat pappi vermijdt open te maken omdat het volgestouwd staat met fotoalbums uit 'die goede oude tijd' pak ik de bovenop losliggende stapel zwart-witfoto's met statige bruidsparen van weleer. Pappi pakt ze ongeïnteresseerd één voor één aan om ze meteen weer op tafel te keilen. Ik laat hem ook een recente foto van Biesemenneke himself op mijn smartphone zien: 'Kijk! Vroeger waren foto's in sepia of zwart-wit en dit ben jij nu in kleur en digitaal. Hij: 'Wat een dikkop en waar zijn mijn krullen? Heb je er nog meer van mij?' Ik: 'Volgens mij hengelt er hier iemand naar een complimentje, want je staat er hartstikke goed op.' Hij lacht guitig, terwijl hij over zijn stoppeltjes strijkt.

Foto's kijken, al was het maar enkele minuten, was een slecht idee. Een kwartier later denkt hij dat de bruidjes in het grijs en paars satijn en bruidegommen in pandjesjas en hoge hoed die middag op bezoek zijn geweest in plaats van allang overleden. Omdat hij anders ontdaan zou raken, ga ik mee in de term: niet terugblikken met herinneringen, maar laat herinneringen je meevoeren. Mijn afspraak erna verzet ik een uur. Pappi verhaalt uitvoerig over boerenbruiloften met witte kippen, mijn broer als bruidsjonker (een miniatuur bruidegom) die nog geen vijf minuten nadat hij het bijpassende wandelstokje in de knuistjes gedrukt kreeg het doormidden knakte, het vijftigjarig huwelijksfeest van zijn ouders in een heuse schouwburg, en mijn moeder die zo zenuwachtig was op de trouwerij van mijn broer dat ze het bruine wenkbrauwpotlood als eyeliner gebruikte en compleet in paniek raakte toen ze haar 'bloeddorstige' ogen in de spiegel zag. 

Wanneer ik aanstalten maak om te vertrekken, trekt hij ook zijn jas aan. 'Jij hoeft geen jas aan, de eetzaal is binnen', zeg ik. Er volgt een conversatie over waarom ik niet mee eet, waarom ik wel naar huis mag en hij niet. Hij: 'IK ga mee. We zijn samen naar de bruiloft gegaan en we gaan ook samen naar huis. Zo hoort het: samen uit, samen thuis!' trekt ook hij tegenwoordig de jas aan Ik ga mee! Ik jokkebrok door te zeggen dat we met de auto gaan en hij geen jas aan hoeft. Gewillig hangt hij de jas terug in de kast. We wandelen op verzoek van pappi als pas gehuwden gearmd naar de eetzaal. Mijn knipoog is de wenk voor zuster N. om hem ongemerkt van mij over te nemen en naar zijn plaats te begeleiden. Haar 'Wat wilt u op de boterham?' is genoeg om mijn aftocht te doen vergeten.

woensdag 15 januari 2020

HET SINTERKLAAS-EFFECT


een opgeduikelde anekdote uit december 2018 nu als blog
Een sombere druilerige zondag rustdag. Ondanks dat de huiskamer goed bevolkt is, is het er muisstil. De ene helft volgt op Ziggo sportkanaal Max Verstappen. De anderen volgen analoog het schaatsen. Zo kort voor Sinterklaas zitten alle 'kindertjes' braaf voor de tv. Pappi herkent de zaal (zoals hij en ik de huiskamer noemen) niet: 'In mijn zaal hangen geen vlaggetjes. Waarom is alles telkens zo anders dan ik het me herinner?' 'Versieren doen ze niet om jou te pesten pa', zeg ik. 'Kom hier maar aan tafel 1 zitten, dan doen we een potje domino', hem een duwtje in de goede richting gevend. Hij foetelt en ik mag met niemand praten (zelfs geen gedag zeggen), nergens naar kijken of ergens op reageren dan op hem. Een huisgenoot vraagt of hij bij ons mag komen zitten. Ik, een stoel bijschuivend: 'Gezellig!' Pappi bot 'Nee!' zeggend en de stoel wegschuivend: 'Jij bent hier voor mij en niemand anders.' Ik geschrokken: 'Dit is zeer onbeleefd. Jij hebt me geleerd om sociaal te zijn en altijd aardig te wezen. Pappi resoluut streng en strikt: 'Dan trek ik dat bij deze in.'

BEKENDEN


Een opgeduikelde anekdote uit augustus 2018 nu als blog
Met pappi is het nooit saai. Pauze in 't Zaelke. Pappi kent hier niemand, maar hij ziet overal bekenden. Wijzend naar het KBO magazine op tafel met Marco Bakker op de cover: 'He, da's een oude collega van me. Henk heet hij en hij is machinist.' Ik schiet in de lach'Dat zal Marco niet leuk vinden.' Pappi fronsend: 'Oh, jij kent hem?' Voordat ik dat moet uitleggen, ziet pappi een solo artiest de bühne opgaan. Pappi: 'He, daar heb je Jan. Jouw ome Jan treedt op als Vandersteen met zijn derde been. Leeft die eigenlijk nog?' Meteen doorgaand: 'Och, en daar heb je Ben Verdellen.' [Het is een lookalike] Verwonderd en verwilderd om zich heen kijkend: 'Het hele spoortje is hier.' De dirigent red me door zijn dirigeerstokje af te tikken en op te heffen. 

IN CONTROL

helder moment  ik wil de controle houden, dat heb ik mijn hele leven gedaan anders kan ik niet leven pappi

dinsdag 14 januari 2020

MEISJES MET RODE HAREN

Foto: Lieke Deenen

Ik ben iets later dan normaal. Pappi wacht (zonder besef van tijd) op me in de gezamenlijke huiskamer. Dat komt goed uit: JJ heeft het op-kampliedje He's got the whole world in his hand van Mahalia Jackson van me tegoed. De volumeknop mag niet voluit vanwege een bewoner die snel overprikkeld is, maar zo hoort JJ het niet. We pakken ons met z'n zessen op en dalen af naar 't oergezellig ingerichte Kelderke. 'Lekker puh', bromt JJ. Vicky Leandros bijt het spits af met Apres toi en ze mag ook een stukje Ich habe die Liebe gesehen kwelen. Een dartele Pappi typeert haar als: 'Wulpse bruine lokken, zwijmelogen en een weelderige boezem.' Mijnheer Demijne grinnikt: 'Netjes blijven, geen Tiroler gedoe hier.'

Met de box op vol vermogen zingen we luidkeels mee met ieders favorieten die de bewoners omstebeurt mogen aandragen. Mijnheer Demijne trapt af met Schuld war nur der Bossa Nova, later veegt hij emotioneel zijn tranen weg bij Spiel noch einmal fur mich Habanero. Hij: 'Zo mooi. Ik denk wel het mooiste liedje dat er bestaat.' Tante Poes en wij dromen onder het zingen weg bij Ich bau dir ein Schloss van Heintje, later als haar dochter aanschuift, klappen en stampvoeten we bij Blau blüht der Enzian van haar lieveling Heino. We volgen pappi allemaal vals de hoogte in tijdens de ro ro ro rote Lippen die ich NIE HIE HIE vergessen kann. We vallen bijna van onze stoel wanneer Roosje Fiesta Mexicana van Rex Gildo aanvraagt. Ik: 'Is Seminio Rossi van de troon gestoten?' Zij (onder invloed van JJ die hem een slijmbal vindt): 'Ik had zin in iets pittiger type.' Ik: 'Laat het hem maar niet horen.' Ze maakt lachend het oeioeioeigebaar bij haar oor. Hossa!

De tekst van Rote Lippen soll man kussen gaat te vlot, bovendien hebben de bewoners nog niet de juiste bladzijde van het tekstboek voor zich en dan moeten we ook nog op de foto. Bij Kalinka ziet iedereen Ivan Rebroff op de hurken voor zich. Ik maan Mijnheer Demijne om te blijven zitten; we zijn geen achttien meer. Roosje roept: ‘Freddy Quinn is nog niet voorbijgekomen.’ Arme arme Freddy. Na Junge komm bald wieder en Seemann (van Lolita) waar onze stemmen samen golven en JJ dirigeert weten we het zeker: dit is de eerste wekelijkse repetitie van ons  koor.

Tanze mit mir in den Morgen en Du schwarzer Zigeuner brengen rolstoelster JJ terug naar een ver verleden bij dansschool Jeanne van Rooij: 'Mijn benen dansen. Het voelt alsof ik over de dansvloer zwier.' Daar krijg ik een brok van in mijn keel, terwijl het een vrolijke middag is. Ik kondig Ronny aan. 'Ronny. Wie is Ronny?' klinkt het misprijzend en corps. Ik: 'Als ik 'm opzet, weten jullie het meteen. Bij de eerste klanken van Siërra Madre valt iedereen in.

Bij elke zanger/zangeres komt de vraag 'Leeft hij/zij nog?' voorbij. Omdat het lastig switchen is van internet naar Spotify op de iPad beloof ik dat we daar een volgende middag aan spenderen. Uiteraard is de immer opgewekte Mijnheer Demijne onze vrolijke noot. Bij Het kleine café aan de haven wanneer Vader Abraham ... een pilsje is er niet duur ... zingt, weet hij: 'Eén gulden vijftig kost dat. Da’s goedkoop.’ Hij springt uitnodigend op: ‘Kom we gaan daarheen.' De laatste ronde. JJ wil uit nostalgische overwegingen Meisjes met rode haren. Met Arne Jansen had ik wel verkering gewild, wat een leuke jongen. Ik vulde natuurlijk MIJN haarkleur in bij rode.' We krijgen de slappe lach bij de meest recente foto van hem. JJ: 'Nouwwwww, da's maar goed, dat het niks tussen ons geworden is.' Als dessert wordt Geneet van ut laeve opgediend. Een liedje dat altijd tot verbroedering leidt. De bewoners die kunnen staan, staan op en allemaal pakken we de hand van onze naaste vast ... zoelang as ut nog kan.

Foto: Lieke Deenen

maandag 13 januari 2020

NOTENKRAKER


Pappi: 'Ik heb de eekhoorntjes allang niet meer gezien in de tuin.' Ik: 'Misschien krijgen ze bij de buren wat lekkerders?' Pappi: 'Neem jij nootjes voor ze mee? Dat vinden ze vast een traktatie.' Zo gezegd, zo gedaan. We wandelen door de tuin en wachten verdekt opgesteld met de verrekijker in de aanslag op de dikke bruine eekhoorn met grijs dekje en het smalle donkertje. Er komt wat zwarts aan. Het is een merel die zich in het voederhuisje tegoed doet aan de notenassorti. Pappi: 'Hela, da's niet voor jou!' 

zondag 12 januari 2020

TAFELBILJART


Bewoners in beweging brengen is gemakkelijker dan je denkt. Na het geslaagde volleyballonnen worden deze zondag de bewoners voor  tafelbiljart opgetrommeld. De eeuwelinge met haar schat van een achterkleindochter als ballenmeisje, Pappi, KanariePiet, de Witte Dame en Boertje van Buuten doen uitbundig mee. De in slaap gesukkelde Mijnheer Demijne en JJ die wachtte op de tillift sluiten later aan. De deelnemers tussen de 80 en 102 hebben een onvoorstelbaar reactievermogen; in verhouding rollen er slechts  weinig tennisballen van tafel.

Vier tennisballen rollen over tafel: van links naar rechts en vice versa, naar de overkant, met een haakse hoek, kruisen zich en botsen tegen elkaar. Wanneer de mannen tegen elkaar spelen, kegelen ze zo hard mogelijk. De zeldzame ballen die van tafel rollen, komen terecht tussen stoelpoten, maar meestal vallen ze in tassen, rollatormandjes en in de zitkuil van een zetel. Zou je daar doelbewust op mikken, zou je dat niet lukken. Een lob (boogbal) en de koffie bij de buren gaat om; gelukkig alleen over het tafelzeil. Een doekje erover, verontschuldigingen met als verwachtingsvolle reactie van Roosje: 'Je kan het goedmaken met een Underberg.'

Boertje van Buuten rochelt geregeld maar mist geen bal, zelfs niet tijdens het neus snuiten. De Eeuwelinge - aan het hoofd van de tafel, dus de belangrijkste persoon - heeft zo'n pret: ze rolt onophoudelijk, stopt ballen  en zamelt ze gretig in. Knap. JJ laat nogal wat ballen passeren, doordat ze te veel kletskopt met Mijnheer Demijne. Dikke pret, als hij vertelt over zijn drie maanden (!) als baby-in-de-buik: 'Ik kwam er precies in de bedoelde kleur uit.' 'Wel opletten' klinkt het meermaals. Zij: 'Heerlijk dit. Je mag me zoveel plagen als je wil.' De recht voor zich uitstarende Witte Dame daarentegen pakt alle ballen trefzeker als een kameleon een insect. KanariePiet moet telkens opmerkzaam gemaakt worden door hem bij de voornaam te noemen als een bal zijn kant op rolt. Maar ... hij is wel diegene die grossiert in effectballen: stuiteren, twirlen en rollen vergezeld van een ondeugende snoet. Natuurlijk moet pappi hem overtreffen. Pappi slooft zich uit: zijn wandelstok wordt gebruikt als keu, als ballengrijper en verhoogde tafelrand. 

Na zowat een uur (!) wisselen we af met korfballen. De deelnemers moeten omstebeurt de vier tennisballen in het centraal opgestelde korfje op tafel werpen. Appeltje eitje, zelfs als het mandje expres bewogen wordt. We schakelen weer over op tafelbiljart. We blijven met een kwartet over als de anderen visite krijgen. Doekzeilen dan maar. Ieder pakt een punt van het vierkante tafelzeil en de bal in het midden walst op de tonen van An der schönen blauen DonauWanneer KanariePiet het tafelzeil begint op te frommelen in plaats van er een zwieper mee te geven, weten we hoe laat het is: tijd voor tafeltje-dekje. We kijken terug op een plezierige sportieve middag met oho's en lol.


Normaal staat hier de verwijzing - voor de foto's van pappi's huisgenoten - naar de Facebookpagina van het Zorghuis. Per 8 januari 2020 ben ik redacteur af en dus niet meer verantwoordelijk voor de content.

Foto: Tamara Bedaux

Foto: Tamara Bedaux

zaterdag 11 januari 2020

ZAKGELD


Vier jaar lang had pappi drie identieke briefjes van vijf in zijn portemonnee. Niet dat hij ze nodig heeft, want hij woont all inclusive. Het is meer voor zijn gevoel dat hij, indien nodig, de beurs kan trekken. Onlangs overhandigt een zuster me de drie briefjes: 'Je vader stond erop om me te betalen. Hij volhardde en stopte ze in mijn zak, ondanks dat ik bleef aandringen dat ik dat niet wil (en mag) aannemen. Ik heb het meteen gemeld bij een collega en in bewaring gegeven. Hier heb je ze terug.' Ik bedank haar en zeg sorry voor de ongemakkelijkheid waarmee pappi haar opzadelde; niemand wil immers ten onrechte van diefstal beschuldigd worden. Ook vertel ik dat hij om die reden slechts 15 'guldens' bij zich draagt. Dan is er bij verlies geen man overboord.

De briefjes zitten weer veilig opgeborgen in de knip. Wanneer pappi in de war is, verstopt hij heel veel spullen. Wanneer we gaan zoeken, vinden we ze op de raarste plekken terug: in een onderbroek gedraaid, met plakband onder de tafel, in een pillendoosje in een blik, omwikkeld met toiletpapier, onder het matras et cetera. Natuurlijk ontkent hij in alle toonaarden dat hij dat doet: 'Ik ben niet gek.' We geven zoals altijd de kabouters de schuld. 

Nu is hij weer blut. Hij knijpt het lege beursje open: 'Kijk, leeg.' Deze keer is er een verschil. Zijn blik dwaalt door de kamer en rust op een bepaalde stand. Voor mij een aanduiding dat hij de briefjes verstopt heeft, dat beseft, maar niet exact meer weet waar hij ze verborgen houdt. Omdat het zo warm op zijn kamer is en ik andere plannen met hem heb die middag, begin ik geen speurtocht. Ik pak een gloednieuw glad vijfje uit mijn portemonnee en overhandig het hem met de woorden: 'Kijk eens, zakgeld voor jou.' Een glundergezicht. De drie vijfjes zijn vergeten. Pappi is de koning te rijk. 

De drie vijfjes komen we vast bij de volgende grote schoonmaak ergens tegen en dan is het net alsof je de lotto onverwachts wint. Of ... pappi herinnert zich plots weer de verstopplaats en goochelt bij een volgende keer vier briefjes te voorschijn. De fantasie heeft hij ervoor.

dinsdag 7 januari 2020

EXCLUSIVITEIT


Hoe we het pappi nog meer naar de zin kunnen maken? Het gesprek met de ouderspecialist levert enkele handvatten op prangende situaties op. Pappi banjert de gang op en neer in zijn nieuwe outfit, telkens wordt hij gecomplimenteerd dat hij er zo vlot uit ziet. Banjeren wordt pronken, paraderen. Hij ziet me aan de tafel die het dichtst bij de gang is, staan praten. Hij: 'Hup, mee naar mijn kamer. Je komt voor mij en niet voor anderen.' Claimgedrag kennen familieleden van bewoners maar al te goed.

1) Exclusiviteit - Samen op zijn kamer: minder prikkels en niemand die mij van hem afneemt. Ik zet een ontspannend muziekje op en bied hem de kleurpotloden en de keuze uit twee kleurplaten aan. Hij wil iets met dieren. Het dichtstbijzijnde is een boom met onbewoonde vogelhuisjes. Na een poosje vraagt Pappi: 'Heb jij ons vàt en moet nog gezien?' 

2) Een stukje meegaan in zijn gedachtegang en de vraag herhalen. 
Ik: 'Vàt en moet gezien?'
Hij: 'Ja?'
Ik terloops: 'No.'
Hij: 'Ze wonen ook zo ver weg.' 
Ik: 'Heel ver.' 
Hij: 'Nog iets van ze gehoord?' 
Ik: 'Nee, ze zeggen niet veel meer.'  
Hij humt.

De stem van Roger Whittaker en het krassen van de potloodpunten op papier zijn rustgevend. Ik zie pappi's brein vraag & antwoord verwerken. Na weer een poosje vraagt zegt hij: 'Hier klopt iets niet. Opa en oma zijn toch dood?' 
Ik: 'Klopt.' 
Pappi: 'Waarom houd je mij dan voor de gek?'
Ik: 'Ik houd je niet voor de gek. De hemel is heel ver weg en de doden zwijgen.'
Pappi grinnikend: 'Daar was je op voorbereid.'

3) Het is tijd om afscheid te nemen. Een afscheid dat ik niet mag rekken. Ik vermijd de beladen term 'naar huis gaan', want dan wil hij mee. Er zijn twee opties: zeggen dat ik sigaretten ga halen en niet meer terugkomen, of 'tot morgen' kussen en wegwezen. Ik kies voor optie 2 waarbij ik een zuster inschakel. Zodra ik uit het zicht ben, leidt zij hem af met een praatje.


maandag 6 januari 2020

TEGENPARTIJ



Op de feestelijke latex ballon staan confetti, sterretjes en de tekst 'party' afgebeeld. Wanneer Roosje de ballon in handen gedrukt krijgt, omdat het haar beurt is om te volleyballonnen, zegt ze: 'Ik doe niet aan mee.' 
Ik: 'Waarom niet?' 
Roosje: 'Ik doe niet aan politiek.' 
Ik: 'Huh?' 
Roosje houdt de ballon omhoog: 'Dit is een gratis promotieballon van een politieke partij. Ik kan alleen niet zo gauw zien van welke, maar aan de voorkant staat: 'Partij'.
Om je te bescheuren zo lekker eigenwijs.
Ik: 'Dat is een Griekse Y. Er staat party, dat is Engels voor feestje, partijtje! Dat weet u best.' 
Roosje moet er zelf om lachen: 'Natuurlijk. Dan kom maar op met die bal.'
Ik: 'Goed zo, en anders had u ook gewoon mee kunnen doen als de tegenpartij!'
Roosje grinnikt instemmend: 'Jij was vroeg op vanmorgen.'

Pappi en zijn huisgenoten zijn te volgen op Facebook Zorghuis Tegelen

zondag 5 januari 2020

AKELA



TT geeft de aanzet met haar vraag voor een bal(lon)spel. Ze kraait van plezier als de oranje latex ballon met een pompje wordt opgeblazen en we samen volleyballonnen. Dat willen Tutti, (oud-badmintonster) Elsjefiederelsje, (oud-tennister) de Witte Dame en Roosje ook. Naast volleyballonnen vinden de dames het leuk om de vuisten te ballen tegen de opblaasbare boksbal. Gek genoeg vinden de mannen - waarvoor de boksbal eigenlijk bedoeld is - minder. Na enkele partijtjes damesvolleyballonnen zijn de mannen aan de beurt. 

Mijnheer Demijne, JJ en Haas doen tegen wil en dank mee als de ballon af en toe bij hen beland. Boertje van Buuten ('Ik doe mee.'), KanariePiet (sluit zelf aan), de tuinman met de wandelstok, en Sjimmie en Floris koppen, geven voorzetjes en knietjes, slaan, balanceren de bal op de voet, meppen en schoppen om de ballon in de lucht te houden. Geregeld aanstekelijk aan moedigen met opzwepende voetbal- en sporttermen maakt dat deelnemers de 'dj' als  coach zien. Ze wordt omgedoopt tot akela omdat Floris haar naam (Cela) verkeerd verstaat. Ze wordt compleet afgeslacht. Zes tegen een is een oneerlijk spel. De volgende keer: de jongens tegen de meisjes!

De bijpassende fotoserie vind je op Facebook Zorghuis Tegelen van 5 januari 2020

DEKEN


Elsjefiederelsje viert haar verjaardag in de versierde kapel met familie en wat aanloop. Door de aandacht bloeit ze op. De anders best wel zwijgzame rustige mevrouw is vrolijk en maakt grapjes. Van haar kleindochter krijgt ze voor op haar nieuwe kamer een luxueuze wollen deken waar de paarden zo van af lijken te galopperen. Ze drapeert hem over haar schouder en schoot en zegt schalks: 'Nou, heb ik een ruimere kamer waar een groter bed op kan plus een hele royale warme deken waar twee personen onder passen ...' 

Pappi en zijn huisgenoten zijn te volgen op Facebook Zorghuis Tegelen

KUNSTJE


Machteloosheid. Tutti loopt te huilebalken. Moeilijk om haar zo te zien en haar niet kunnen verlossen van de pijn. Ze wrijft over haar buik, trekt zowat de haren uit haar hoofd en grijpt naar haar keel waar volgens haar al het kwaad zit opgekropt. Ik houd haar de net opgeblazen boksbal voor: 'Sla en bonk alles maar van je af. Misschien helpt het.' De boksbal krijgt er flink van langs. 'Voel je je beter?' vraag ik. Ze wil toch de beloofde hoofdmassage, maar dan voor het gebied rond de adamsappel. Ik strijk net zolang haar gespannen keel en hals tot die weer soepel aanvoelen. Ze blijft erna zitten en uit armoe masseer ik haar vingers en trek aan de kootjes. Ze boert als Lange Jan de ruimte krijgt. De tuinman dreunt het oude kinderversje op: 'Naar bed, naar bed, zei Duimelot. Eerst nog wat eten, zei Likkepot. Waar kan ik dat vinden, zei Lange Jan. In grootmoeders kastje, zei Ringeling. Dat zal ik verklappen, zei 't kleine Ding.' Nogmaals trek ik aan de middelvinger. Ze boert en boert. Dat lucht op. De zuster komt erbij. Ik giechelend: 'Tutti kan een kunstje. Ze kan zo bij het circus. We gaan er een act van maken.' Ik trek aan haar wijsvinger. Een diepe boer verlaat haar lichaam. Ondanks alle misère schiet ze spontaan in een onbedaarlijke  hiklach. Missie geslaagd: voor even is ze afgeleid, ontspannen en vrolijk.


Meer over pappi en zijn huisgenoten op Facebook Zorghuis Tegelen