Dubbelfijn als je iets voor een ander kunt betekenen. Bij mensen van buitenlandse komaf blijkt het niet meer zo vanzelfsprekend om de ouders in huis te nemen. Kinderen leiden hier als volwassenen ook gewoon een druk vernederlandst en werkend bestaan.
Wanneer haar echtgenoot sterft, stopt de vanaf dan alleenwonende moeder met spreken. Heeft ze zwijgplicht gezworen, is het van verdriet, of uit schaamte dat ze de Nederlandse taal niet machtig is?
De nietszeggende mevrouw is overgeplaatst naar een pg-afdeling waar ik haar één voor één sappige blauwe bessen in de mond stop. Met nietszeggend bedoel ik letterlijk dat ze geen woord, zelfs geen klank voortbrengt. Ook heeft ze ondergewicht. De frêle vrouw met koolzwarte ogen en gouden tanden kon zo zijn weggelopen uit Arpad de zigeuner. Haar wilde grijze bos wordt getemd, de scheefgezakte folkloreblouse recht die overigens enig past bij de zwierige rok die ze draagt geschikt, zodat je de bh-bandjes niet ziet. Haar huid is gegroefd en verweerd, maar ze is nog steeds een beauty. Zo voelt ze zich hopelijk weer een beetje mens, vrouw.
De keer erop heb ik liedjes uit haar geboorteland meegenomen, waarvan ik denk dat ze die kan waarderen; dat valt tegen. Google Translate is een uitkomst. Niemand spreekt haar taal. Ik ken slechts drie woorden die ik vast verkeerd uitspreek. Ik typ 'goedemorgen oogappel' in. Google Translate vertaalt het en spreekt het uit. Strak voor zich uit blijven kijkend, vloeien de tranen. Hoe eenzaam moet een mens zich wel niet voelen als je nauwelijks kan communiceren.
Elke morgen verzorg ik haar uiterlijk en spreekt Google Translate tegen haar als een geliefde. Wanneer ik het fonetisch herhaal, heb ik het idee dat ze dat amusant vindt. Ik herken inmiddels de stresssignalen en de nauwelijks waarneembare steelse blikken die er wel zijn. Op een ochtend kijkt een medebewoner naar de serie Flodder op video. Mijn oogappeltje spert haar ogen wagenwijd open. Ik zie de onderdrukte opwinding bij haar. Haar handen omklemmen de leuningen van haar rolstoel. Haar spieren zijn te zwak om haar omhoog te brengen.
Google Translate vertaalt: wilt u de familie Flodder zien? Ze verschuift in haar stoel. Ik rijd haar voor de tv. Een onderdrukt oergeluid en een zeer tevreden gezicht dat strak op de tv is gericht, waar zoon Johnnie voor de miljoenste keer herhaalt: 'Het blijft toch je moeder hè!' Soms zoek je het ver en blijkt het antwoord dichtbij. Herkent mevrouw de onconventionele doch warme oer-Hollandse familie of volgde ze deze serie toen ze nog thuis woonde? Het maakt niet uit. Zij wordt er blij van en wij hebben aanknopingspunten om verdere communicatie op gang te brengen.