Pappi regisseerde zijn eigen leven. Tijdens zijn leven legde hij ontelbare kilometers af met allerlei vervoermiddelen, zelfs in zijn laatste week nog in M's rolstoel. Hij was altijd en overal op ALLES voorbereid, tot zijn laatste 'uitstapje' toe. Hij bedelde in de vroege avond bij zijn tafeldame om wat guldens om boodschappen te kunnen doen, en ruimde zijn kamer op. Alle praktische, dierbare en voor hem waardevolle spullen* die hij onderweg en op de plaats van bestemming nodig kon hebben, zette hij klaar in het 'karretje', inclusief mams portemonnee met het geluksdubbeltje.
Pappi (92) waande zich 18, maar de sleet zat erop. Hij leefde in reservetijd door hartfalen. Om drie uur 's nachts maakte hij wiebelmeters naar de ontbijtzaal, want: op reis gaan doe je met een volle maag. De nachtzuster vond het daarvoor nog veel te vroeg - wij ook trouwens, maar dan voor zijn laatste reis. Ze nam hem mee naar zijn kamer. Uitgeteld werd hij in een schoon bed gelegd. Zuster N. kreeg een hand en een dankjewel - pappi ten voeten uit. Niet veel later (om kwart over vier) haalde de ouderdom hem in.
Pappi (92) waande zich 18, maar de sleet zat erop. Hij leefde in reservetijd door hartfalen. Om drie uur 's nachts maakte hij wiebelmeters naar de ontbijtzaal, want: op reis gaan doe je met een volle maag. De nachtzuster vond het daarvoor nog veel te vroeg - wij ook trouwens, maar dan voor zijn laatste reis. Ze nam hem mee naar zijn kamer. Uitgeteld werd hij in een schoon bed gelegd. Zuster N. kreeg een hand en een dankjewel - pappi ten voeten uit. Niet veel later (om kwart over vier) haalde de ouderdom hem in.
alles tot in de puntjes verzorgd achtergelaten
De knapzak
Geen telefoon wordt opgelost met een pen met 'mobiel' erop
Uit eerste hand is er een aanvulling en
een plotwending. Een reconstructie van zijn laatste avond.
De maandag na zijn overlijden heb ik dagdienst.
Het lijkt me fijn om te zijn waar hij het laatst was en waar we zo genoten
hebben. En als er nog gedeelde-smart-is-halve-smart met pappi’s huisgenoten en
zijn lieve verzorgsters aan te pas kon komen, des te fijner. Jammer dat we
anderhalve meter afstand moeten houden, want juist nu heb je zo’n behoefte aan
knuffels. De zusters zijn ook bedroefd, net als sommige huisgenoten. Voor de
meeste leeftijdsgenoten is het verdrietig bericht oud en vergeten nieuws, de psychische
naweeën zijn er wel. De stemming is bedrukt. Ik probeer de bewoners op te
peppen en begin niet over pappi. Zij wel.
Josje vertelt bij binnenkomst over pappi’s
laatste avondmaal. Geen duo Penotti die hij de laatste jaren dik op brood
metselde, maar jonge kaas. Ik weet: jonge kaas at hij toen mijn moeder nog
leefde. Josje is er nog verbaasd en verbolgen over: ‘Een klein beetje maar hoor
over. Geeft niks. Liefst zes boterhammen belegde hij er mee en hij at ze
nog op ook! Voor ons was de broodbox en het kaasschaaltje dus leeg.’
De Witte Dame vult aan: ‘Ik heb hem daarna
ook nog gezien. Je vader was uitermate vrolijk en opgewonden toen hij de gang
op en neer banjerde. Hij juichte bijna: ‘Ik ga naar huis!’ Hij had zich netjes
aangekleed. Hij droeg zijn cognackleurige winterjas, zijn baret en jouw donkerblauwe
stippeltjesdas.’ Het strookt exact met de foto’s die ik de ochtend na zijn
overlijden ‘s nachts maakte. De Witte Dame verder: ‘En een beige tasje of
zoiets bungelde in zijn hand.’ Gastvrouw K. arriveert en condoleert me. Zij: ‘Dat
was geen tasje. Hij had een beige trui gebruikt om een knapzak van te maken. En
aan iedereen die hij tegenkwam op de gang (voor hem: perron) vroeg hij: ‘Heb
jij mijn vrouw gezien? Ze zou me hier opwachten. We gaan samen op reis.’ De
gastvrouw probeerde hem naar bed te brengen, maar dat lukte niet. Zij: ‘Ik heb hem
toen zijn gang maar laten gaan, hij was zo blij en overtuigd dat hij dat moest
doen.’
‘Klopt!‘ zegt Tante Poes: Aan mij vroeg hij geld voor de trein.’ Ik: ‘Oh, ik had begrepen voor boodschappen.’ Tante Poes: ‘Nee,
hij had geld nodig voor treinkaartjes. Ik zei tegen hem dat er geen treinen reden.’ Dat ging er bij hem niet in. Waarop pappi op zijn kamer de
spullen op het bagagekarretje (M’s rolstoel) is gaan laden en het portemonneetje
met het geluksdubbeltje heeft gepakt om de treinreis mee te kunnen betalen. En dat mijn ouders mekaar gevonden
hebben, bevestigen de manier waarop hij vertrokken is en de tortelduifjes. Zie blog TORTELDUIFJES
Het is op alle fronten: voor zijn vertrek
had hij een blij gemoed, mijn gemis en zeker ook voor mijn rouwproces zo
waardevol en superfijn om te weten dat pappi in een goede mood is vertrokken. Daar
hebben mijn ouders dus ook voor gezorgd.
alles opgeruimd
*mams as, mams foto, een historisch prentenboekje over Dreumel, licht voor in de duisternis, zakdoek, bergwandelschoenen, krant, het lintje, zijn verzameling hoofddeksels, verrekijker, zakkammetje en een koolmeesje dat de weg weet.